Solidarność to znaczy razem

Małopolska

Ruszczyński Maciej

Ur. 24 lutego 1940 r. w Przasnyszu; zm. 27 stycznia 2017 r. we Wrocławiu; pochowany na cmentarzu komunalnym we Wrocławiu Oddział Psie Pole.

Ukończył Technikum Budowy Maszyn Górniczych w Wałbrzychu (1958).

Pracował jako mechanik (z przerwą na zasadniczą służbę wojskową w l. 19601962) w Koksowni Wałbrzych (1958-1960), w Przedsiębiorstwie Montażowo-Budowlanym w Wałbrzychu (1962-1965), w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym w Wałbrzychu (1965-1970), w Fabryce Stolarki Budowlanej "Stolbud" we Wrocławiu (1970-1975), w WSKPZL Hydral we Wrocławiu (1975-1982), w GS w Długołęce k. Wrocławia (1982-1985); w 1985 r. rozpoczął pracę w Krakowskiej Wytwórni Lalek; od 1990 r. na rencie.

W 1976 r. nawiązał kontakty z wrocławską grupą T. Jandziszaka (późniejszego lidera KPN); od 1977 r. kolporter i od 1978 r. drukarz wydawnictw niezależnych. Od 1979 współpracownik "Biuletynu Dolnośląskiego" i członek KPN.

W NSZZ "S" od września 1980 r.; współzałożyciel NSZZ w WSK-PZL Hydral we Wrocławiu, przewodniczący Komisji Wydziałowej NSZZ "S", organizator szkoleń drukarskich; członek Regionalnego Zespołu Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, współorganizator marszu w obronie więźniów politycznych we Wrocławiu; uczestnik, jako przedstawiciel ZR NSZZ "S" Dolny Śląsk w strajku chłopskim i następnie w negocjacjach z delegacją rządową w Ustrzykach Dolnych i w Rzeszowie.

Po wprowadzeniu stanu wojennego zatrzymany 12/13 grudnia 1981 r.; internowany w ZK we Wrocławiu i od 24 grudnia 1981 r. w Grodkowie. 31 grudnia 1981 r. pobity w czasie protestu internowanych. Od 7 stycznia 1982 r. w szpitalu przy ul. Piwnej we Wrocławiu, w którym przebywał do marca 1982 r. Zwolniony z pracy w kwietniu 1982 r.

Od kwietnia 1982 r. zaangażowany w działalność tajnych struktur związku, m.in. organizator skrzynek kontaktowych i siatki kolportażu; uczestnik większości demonstracji we Wrocławiu; kilkakrotnie zatrzymywany przez SB na 48 godzin. Od czerwca 1982 r. członek "Solidarności Walczącej".

Założył wraz z kolegami drukarnię podziemną w mieszkaniu I. i M. Kondratowicz we Wrocławiu. Zatrzymany i aresztowany w czerwcu 1984 r. wraz ze współpracownikami. Umieszczony w AŚ WUSW we Wrocławiu, gdzie przez dwa tygodnie prowadził głodówkę; zwolniony na mocy amnestii (27 lipca 1984 r.); po opuszczeniu aresztu ponownie zatrzymany przez MO (wraz z P. Falickim) i przewieziony do Szpitala Psychiatrycznego w Lubiążu. W odpowiedzi na bezprawne działanie SB ogłosił głodówkę (do 4 sierpnia 1984 r.), za co został przeniesiony na oddział zamknięty. Po nagłośnieniu sytuacji został wypisany ze szpitala.

W rezultacie szykan (m.in. ponownie zwolniony z pracy) zdecydował się na opuszczenie w 1985 r. Dolnego Śląska i przenosiny do Krakowa, gdzie związał się z Porozumieniem Prasowym "Solidarność Zwycięży" i "Solidarnością Walczącą" (przyjęty do organizacji przez P. Hlebowicza). Uczestnik głodówek w 1985 r. w Krakowie-Bieżanowie i w Głogowcu; od 1985 r. współpracował z organizacją Niepodległość; w 1985 r. współtwórca PPN.

Od 1988 r. członek Wydziału Wschodniego "SW" (współpraca: J. Chmielowska, P. Hlebowicz); w l. 1989-1990 dyrektor biura Autonomicznego Wydziału Wschodniego "SW" w Krakowie, gdzie prowadził szkolenia poligraficzne na offsecie dla dysydentów z ZSRR. W biurze znajdował się także magazyn książek zakazanych w ZSRR wydanych w j. rosyjskim, angielskim, ukraińskim, przekazywanych nielegalnie za wschodnią granicę Polski. Pochodzącą z Wielkiej Brytanii i Szwecji literaturę dostarczano do Polski za pośrednictwem m. in. wydawnictwa "Pogląd" z Berlina Zachodniego (E. Klimczak, K. Michalczyk).

Po 1990 r. uczestniczył w licznych wyjazdach (najczęściej z P. Hlebowiczem) do republik ówczesnego ZSRR (Gruzja, Ukraina, Litwa, Mołdawia, Kazachstan, Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Rosja, Estonia i Łotwa), nawiązując kontakty polityczne z organizacjami i partiami niepodległościowymi oraz z mniejszością polską tam zamieszkującą. Wspólnie z P. Hlebowiczem przekazywał pierwsze informacje o Polakach do "Wspólnoty Polskiej". W trakcie "wydarzeniach wileńskich" w styczniu 1991 r. kurier pomiędzy Warszawą i Wilnem. W Kazachstanie wraz z P. Hlebowiczem zainicjował ruch repatriacyjny (od początku 1992 r.), co pozwala na poszerzenie liczby Polaków wracających do Polski od 1993 r. i doprowadza do uchwalenia pierwszej ustawy repatriacyjnej w 2000 r. Współzałożyciel Centrum Koordynacyjnego Warszawa '90 (założyciele W. Bukowski, P. Hayrikyan, K. Morawiecki), które skupiało większość organizacji niepodległościowych z ZSRR oraz z Polski, Czechosłowacji, Bułgarii, Rumunii i Laosu (1990-1992) i stanowiło platformę do współpracy informacyjnej i politycznej, organizacji konferencji i szkoleń, oraz wymiany m.in. sprzętu poligraficznego, literatury i środków łączności. Zbierał informacje o miejscach martyrologii obywateli Polskich na wschodzie. Uczestniczył w protestach przeciwko napaści Rosji na Gruzję (2008) i agresji na Ukrainę (2014).

Członek-założyciel Stowarzyszenia "Solidarność Walcząca" (2008), członek honorowy Światowego Związku Żołnierzy AK.

Odznaczony przez Prezydenta Litwy Valdasa Adamkusa Medalem Orderu za zasługi dla Litwy (2009). Kawaler Krzyża Semper Fidelis.


Źródło: Adam Gliksman. Leksykon Ludzi Małopolskiej Solidarności. Tom II. Kraków 2017
Ostatnia weryfikacja danych: 2017-08-31