Biogram w Leksykonie Małopolskiej Solidarności, t.1
Ur. 8 kwietnia 1928 r. w Dąbrowie Górniczej.
Absolwent Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Krakowie (1952); doktorat (1959); habilitacja (1963); profesura (1977).
Adiunkt, docent oraz profesor Akademii Medycznej w Krakowie oraz Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum UJ; w l. 1950-2000 pracownik Instytutu Patologii AM (potem Collegium Medicum UJ); od 1973 r. kierownik Katedry Patofizjologii; dziekan Wydziału Lekarskiego CM UJ (1991-1993); w latach 19701973 profesor patologii klinicznej uniwersytetu w Oranie (Algieria); stypendysta Światowej Organizacji Zdrowia w Paryżu (1965-1966); od 2000 r. na emeryturze.
Autor ok. 180 publikacji naukowych, współautor podręczników, m.in. "Patofizjologia", "Atlasu Cytologii Płuc"; promotor siedmiu doktoratów.
W trakcie II wojny światowej członek Szarych Szeregów AK w Częstochowie, podchorąży - pseudonim "Robur".
W NSZZ "S" od 1980 r.; członek-założyciel NSZZ "S" w AM i PSK; delegat krakowskiej służby zdrowia na ogólnopolski strajk okupacyjny w Sali Herbowej w Gdańsku w listopadzie 1980 r.; członek Komisji Porozumiewawczej Komitetów Założycielskich Akademii Medycznych w Polsce (wrzesień 1980 r.); wiceprzewodniczący Komisji Koordynacyjnej "S" AM i PSK oraz przewodniczący podkomisji ds. nauki; w l. 1980-1981 reprezentował "S" w Senacie AM, doprowadzając m.in. do zmiany systemu wyboru władz uczelni z uwzględnieniem elektorów.
Był członkiem Krakowskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki NSZZ "S" (od listopada 1980 r.), współpracując m.in. przy przygotowaniu projektów ustaw o szkolnictwie wyższym oraz o stopniach i tytułach naukowych - od 1982 r. Komisja ta działała tajnie.
W dn. 13-16 grudnia 1981 r. współorganizował akcję protestacyjną w AM i PSK; brał udział w tajnym posiedzeniu Senatu AM, który wyraził protest wobec wprowadzenia stanu wojennego; po zatrzymaniu studenta AM B. Klicha przygotował petycję i zbierał podpisy pod wnioskiem o zwolnienie go z internowania.
Współpracował z Arcybiskupim Komitetem Pomocy Internowanym i Więzionym w Krakowie; współtwórca lekarskiego punktu konsultacyjnego przy kościele św. Anny w Krakowie, zajmującego się pomocą lekarską dla osób poszkodowanych, organizacją wizyt domowych oraz dystrybucją leków, które dzięki zaangażowaniu wielu organizacji charytatywnych z zagranicy trafiały do Kurii w Krakowie; dzięki pomocy tych organizacji a szczególnie Médecins du Monde uruchomiona została Apteka Darów przy kościele św. Anny (przeniesiona później do oo. Pijarów), prowadzona przez dr Z. Michalską; w okresie stanu wojennego i późniejszym współpracował z organizacjami Médecins du Monde, Médecins sans Frontieres, Pharmaciens sans Frontieres, Equilibre/ Amitié Pologne oraz z francuskim związkami zawodowymi CFTC i CFDT.
Członek redakcji "Biuletynu Niezależnego Służby Zdrowia RKS Małopolska" oraz pisma "Acta Medica Cracoviensia Tempore Status Belli", w którym publikował pod pseudonimem "M. Robowicz"; współpracował z "Zeszytami Niezależnej Myśli Lekarskiej".
Był autorem opinii medycznej dotyczącej pobicia przez "nieznanych sprawców" ks. T. Zaleskiego (1985).
Z racji swojej działalności był obiektem zainteresowania SB, wiele razy był przesłuchiwany.
Sygnatariusz pisma do Sejmu PRL w sprawie powołania komisji ds. zmiany ustawy o związkach zawodowych (25 lutego 1988 r.); na przełomie kwietnia i maja 1988 r. organizował dystrybucję leków dla strajkujących hutników oraz wizyty lekarskie w domach poszkodowanych; członek Wikariatu Solidarności z Pokrzywdzonymi przy kościele św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie Mistrzejowicach; w dn. 25-28 sierpnia 1988 r. uczestniczył w Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w kościele w Mistrzejowicach; w 1988 r.
współorganizował zebranie założycielskie "S", a w 1989 r. wszedł w skład KZ "S" (do 1992 r.); członek RKS Małopolska (1988); członek Zespołu Inicjującego Małopolski KO "S" i Komisji Służby Zdrowa KO "S" (1988); uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu w ramach podstolika ds. zdrowia; delegat na WZD RM (1990-1992); delegat na KZD (1990-1992).
W 1989 r., po kilku latach starań, sąd zezwolił na działalność krakowskiej filii Médecins du Monde, której został przewodniczącym; w 1990 r. współorganizował w Krakowie europejską konferencję "Medycyna humanitarna a prawa człowieka"; od 1995 r. przewodniczący humanitarno-charytatywnego Stowarzyszenia Lekarze Nadziei, organizującego m.in. akcje pomocowe dla ludności w Rwandzie, RPA, Kamerunie, Czeczenii i Sarajewie; współtwórca przychodni lekarskich dla osób biednych i bezdomnych oraz organizator pomocy dla Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich.
Wiceprzewodniczący Komisji Etyki Polskiej Akademii Umiejętności (od 1992 r.) i autor wielu publikacji z zakresu bioetyki; przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Izb Lekarskich i pierwszy przewodniczący Komisji Etyki Naczelnej Izby Lekarskiej; w l. 1991-1994 rzecznik Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.
Członek Papieskiej Akademii "Pro Vita" (od 1994 r.) i Związku Polskich Kawalerów Maltańskich (od 1996 r.); członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (1995-2000); członek Zespołu ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia Konferencji Episkopatu Polski (1999-2006); członek wielu krajowych i zagranicznych towarzystw i stowarzyszeń medycznych; członek małopolskiej grupy "Ujawnić prawdę" (2005).
Odznaczony Medalem Wojska (Londyn, 1948), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978), Krzyżem Armii Krajowej (Londyn, 1981), Medalem Medicina Cracoviensis (2000), Medalem im. Dr. A. Kremera (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004), Krzyżem Wolności i Solidarności (2011), medalem "Chevalier de l'Ordre des Palmes Académiques" (1994), Złotym Medalem Alberta Schweizera (1998) oraz odznaczeniami "Pro gloria medici" (1999) i "Pro Publico Bono" (2004), "Gloria Medicinae" (2005), medalem im. Prof. J. Bogusza (2006); wyróżniony patentem Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (2007), Nagrodą Zaufania "Złoty OTIS" (2010), dyplomami za pomoc humanitarną Polakom na Kresach Południowo-Wschodnich, ludności w Afryce (Kamerun) oraz za zasługi dla NSZZ "Solidarność" (2005).
Źródło: Adam Gliksman. Leksykon Ludzi Małopolskiej Solidarności. Tom I. Kraków 2012
Ostatnia weryfikacja danych: 2012-08-31
Biogram w Indeksie Osobowym SSS
Zbigniew Chłap, ur. 8 IV 1928 w Dąbrowie Górniczej, zm. 16 V 2025 w Krakowie, absolwent Akademii Medycznej w Krakowie, Wydz. Lekarski (1952), 1959 doktorat, 1963 habilitacja, od 1977 profesor.
1943-1945 członek Szarych Szeregów w Częstochowie, podchorąży (ps. Robur).
1950-2000 kolejno: młodszy asystent, asystent, starszy asystent, adiunkt, docent, profesor na AM/Uniwersytecie Jagiellońskim Collegium Medicum w Krakowie, od 1973 kierownik Katedry Patofizjologii, 1991-1993 dziekan Wydz. Lekarskiego; 1963-1964 stypendysta WHO w Instytucie Onkologii G. Roussy w Paryżu; 1966-1978 specjalista wojewódzki ds. patomorfologii woj. krakowskiego i nowosądeckiego, członek Zespołu Krajowego Patomorfologii; 1970-1973 kierownik Katedry Patologii Klinicznej Uniwersytetu w Oranie (Algieria). 1962-1970 członek Komitetu Patomorfologii Polskiej Akademii Nauk, od 1976 członek Komisji Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk.
Od IX 1980 w Solidarności, współorganizator Komitetu Założycielskiego, nast. wiceprzew. KZ "S" Akademii Medycznej i Państwowego Szpitala Klinicznego, przew. Podkomisji ds. Nauki "S" AM i PSK, przedstawiciel "S" w Senacie AM; inicjator i współorganizator zespołów badawczych ds.: ekologii, seniorów AM i PSK, kontaktów międzyuczelnianych; blisko współpracował z MKZ Kraków/Małopolska; uczestnik gdańskich obrad Komisji Porozumiewawczej Komitetów Założycielskich (akademii medycznych)/Komitetu Koordynacyjnego "S" Akademii Medycznych; przedstawiciel Krakowa podczas strajku okupacyjnego służby zdrowia w gdańskim Urzędzie Wojewódzkim; od XI członek Krakowskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki "S". W IV 1981 wnioskował by Senat AM uchwalił iż wybory nowego rektora będą przeprowadzone przez demokratycznie wybranych elektorów. 1981-1989 współzałożyciel, autor "Biuletynu Informacyjnego NSZZ "Solidarność" Akademii Medycznej i Państwowego Szpitala Klinicznego.
13-16 XII 1981 współorganizator akcji protestacyjnej w AM i PSK, współautor uchwały Senatu AM potępiającej stan wojenny, nast. w podziemnych strukturach "S", wiceprzew. TKZ tamże, członek KPN; współorganizator lekarskiego punktu konsultacyjnego i apteki darów przy kościele św. Anny zaopatrującej w leki, opatrunki, żywność i odzież represjonowanych i ich rodziny (również punkt kontaktowy dla podziemnej "S" oraz dystrybucji materiałów poligraficznych), ustalał zasady ochrony oraz pomocy medycznej pobitym i rannym; I 1982 autor petycji domagającej się zwolnienia internowanego Bogdana Klicha.
Blisko współpracował m.in. z b. członkami KKK Pracowników Służby Zdrowia "S" (Aliną Pieńkowską, Zofią Kuratowską, Januszem Kutybą) oraz z Andrzejem Szczeklikiem, Ryszardem Gryglewskim, Ewą Marcinkiewicz, Janem Ciećkiewiczem, Zofią Michalską, Arcybiskupim Komitetem Pomocy Więzionym i Internowanym, z francuskimi organizacjami humanitarnymi: Médecins du Monde, Médecins sans Frontieres, Pharmaciens sans Frontieres, Equilibre/Amitié Pologne i związkami zawodowymi: CFTC i CFDT; uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy i Mszy za Ojczyznę; 1982 współzałożyciel, redaktor "Acta Medica Cracoviensia " Tempore Status Belli,
13XII 1981 - 1982; 1982-1989 współzałożyciel biblioteki wydawnictw niezależnych (prowadzonej przez Barbarę Niedźwiedzką) na terenie Katedry Farmakologii AM; 1984- 1990 współzałożyciel, redaktor "Zeszytów Niezależnej Myśli Lekarskiej"; od 1984 członek zwyczajny Papieskiej Akademii Pro Vita; 1985-1995 inicjator, organizator, przew. (początkowo niejawnej) polskiej filii Médecins du Monde Lekarze Świata/Stowarzyszenia Lekarze Świata; 1985 opracował dla Kurii dokumentację medyczną dot. napaści i pobicia ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego; 1985-1988 członek Sekcji Lekarskiej KIK, wykładowca; kilkakrotnie przesłuchiwany (prewencyjnie przed rocznicami) oraz rewidowany i zatrzymany; 25 II 1988 sygnatariusz pisma do Sejmu PRL o powołanie komisji celem zmiany ustawy o związkach zawodowych; IV/V 1988 organizator dystrybucji leków strajkującym hutnikom oraz wizyt lekarskich w domach poszkodowanych, członek Wikariatu Solidarności z Pokrzywdzonymi przy kościele św. Maksymiliana Kolbego zajmującego się pomocą hutnikom represjonowanym za udział w strajku; 25-28 VIII 1988 uczestnik Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach; od IX 1988 członek jawnego Regionalnego Komitetu Solidarności.
1980-1989 organizator kolportażu, kolporter wydawnictw niezależnych i podziemnych na AM, dostarczanych m.in. przez Kazimierza Godłowskiego i Annę Grajcarek.
1989 uczestnik obrad Okrągłego Stołu, w podzespole ds. zdrowia, opracował wniosek o powołanie Izb Lekarskich; od 29 III 1989 członek Zespołu Inicjującego Małopolski KO "S", w KO "S" do 1991; od 1989 w reaktywowanej "S" AM/UJ, 1990-1992 delegat na WZD i KZD.
1989-1993 przew. Komisji Etyki Naczelnej Izby Lekarskiej. III/IV 1990 współorganizator międzynarodowej konferencji w Krakowie: Medycyna i Prawa Człowieka (Médecine et Droits de l?Homme). 1991-1994 rzecznik Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego w Warszawie. Na pocz. l. 90. współautor projektu przyłączenia AM do UJ. Od 1992 członek Komisji Lekarskiej Polskiej Akademii Umiejętności; 1995 konsultant ds. patologii klinicznej na Uniwersytecie w Sfax (Tunezja). Od 1995 inicjator, organizator, przew. Stowarzyszenia Lekarze Nadziei. 1995-2000 członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, od 1996 Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, 1999-2006 Zespołu ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia Konferencji Episkopatu Polski. 2001-2003 wykładowca w Zakładzie Etyki Zawodowej Akademii Polonijnej w Częstochowie. Od 2005 członek Grupy Ujawnić Prawdę, od 2008 Zespołu Ekspertów ds. Bioetycznych KEP. Członek licznych polskich oraz zagranicznych towarzystw medycznych i społecznych, m.in.: Polskiego Towarzystwa Patomorfologów, Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego, Europejskiego Towarzystwa Patologów, Francuskiego Towarzystwa Cytologii Klinicznej, ASS Doctors Who Respect Human Life.
Autor ponad 180 publikacji z zakresu patomorfologii klinicznej i eksperymentalnej m.in.: Patomorfologia zmian wywołanych zakażeniem onkotwórczym wirusem polyoma (1963), Infekcje wirusowe w patologii eksperymentalnej i klinicznej (1968), Pylice i choroby proliferacyjne płuc (1993), multimedialny Atlas cytopatologii chorób miąższowych płuc (2001), a także publikacji w naukowych czasopismach krajowych i zagranicznych dotyczących: etyki lekarskiej, bioetyki, ekologii, historii medycyny, współautor Patofizjologia (1992, 1998, 2002, 2009). Promotor 7 prac doktorskich oraz licznych magisterskich.
Odznaczony Medalem Wojska (Londyn, 1948), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978), Krzyżem Armii Krajowej (Londyn, 1981), Medalem Chevalier de l'Ordre des Palmes Académiques (Francja, 1994), Złotym Medalem Alberta Schweizera (1998), Medalem Medicina Cracoviensis (2000), Medalem im. Dr. A. Kremera (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004), Medalem Gloria Medicinae (2005), Medalem im. Prof. J. Bogusza (2006), wyróżniony tytułem i odznaczeniem Pro Gloria Medici (1999), Patentem Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (2007), Nagrodą Zaufania "Złoty OTIS" (2010), dyplomami za pomoc humanitarną Polakom na Kresach Płd.-Wschodnich, ludności w Afryce (Kamerun), za zasługi dla NSZZ Solidarność (2005), Krzyżem Wolności i Solidarności (2011), Medalem "Dziękujemy za wolność" (2019)
Na podst. Encyklopedia Solidarności .Opr. Sławomir Chmura; uzup. SSS 07.04.2023
