Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady - obchody 14 czerwca 2025
W imieniu Szefa Urzędu ds. Kombatantów, jako Przewodniczący Małopolskiej Rady DOA uczestniczyłem wraz z małżonką w obchodach 85. rocznicy deportacji pierwszych Polaków do Auschwitz oraz uroczystościach Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady, w dniu 14 czerwca br.
"Arbeit Macht Frei"
Uroczystości rozpoczęła msza św. w Klasztorze Franciszkanów w Harmężach, której przewodniczył biskup Roman Pindel (Bielsko-Żywiecki), który skupił się, w swojej interesującej homilii, nad słowami "Arbeit macht frei" - "Praca czyni wolnym", znajdującymi się nad bramą wiodącą do KL Auschwitz, ukazując historię tych słów i tej manipulacji, rozpoczętej już w 1845 roku, a wywodzącej się od słów biblijnych "Prawda nas wyzwoli", gdzie słowo "prawda" zastąpiono słowem "praca", doprowadzając do okrutnego odwrócenia znaczenia tego sformułowania, a potem w okresie rodzenia się nazizmu w Niemczech i w Austrii do ich propagandowego wykorzystania przez NSDAP - Narodowo-Socjalistyczną Partię Niemiec, ponoć w walce z bezrobociem.
Gdy Niemcy zaczęli budować machinę eksterminacji to hasło wykorzystywano w wielu obozach koncentracyjnych, zagłady oraz pracy.
I Transport Polaków do KL Auschwitz
Kolejnym punktem uroczystości było złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą deportację pierwszych Polaków do Auschwitz w Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu.
To nie przypadkowe miejsce bowiem do budynków dawnego Polskiego Monopolu Tytoniowego (obecnie zajmowanych przez szkołę) 14 czerwca 1940 r. Niemcy przywieźli z Tarnowa 728 więźniów - Polaków, m.in. członków konspiracji niepodległościowej oraz osoby aresztowane w obławach i łapankach. W tym dniu do KL Auschwitz przywieziono także niewielką grupę polskich Żydów.
Głos zabrała córka pierwszego więźnia politycznego Auschwitz Stanisława Ryniaka - numer obozowy 31, przypominając jego losy życiowe, w tym dramatyczne wspomnienia z obozu.
Grupa ocalałych więźniów KL Auschwitz obecna na uroczystościach wraz z dyrektorem Muzeum KL Auschwitz prof. Piotrem Cywińskim złożyła kwiaty pod tablicą.
Potem były wieńce od Prezydenta RP, Premiera Polski, władz państwowych, samorządowych, społeczności Romów oraz wielu organizacji działających na rzecz zachowania pamięci o ofiarach KL Auschwitz. Wyróżniały się wieńce od Korpusu Konsularnego, ze wstęgami w kolorach Niemiec oraz w barwach Ukrainy.
Także ja, jako Przewodniczący Małopolskiej Rady Działaczy Opozycji Antykomunistycznej, w imieniu Szefa Urzędu ds. Kombatantów Lecha Parella, miałem zaszczyt złożyć kwiaty i pokłonić się przed ocalałymi więźniami KL Auschwitz.
Oddałem także hołd rtm. Witoldowi Pileckiemu przed obeliskiem znajdującym się nieopodal.
Pod Ścianą Śmierci
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady odbyły się na terenie byłego obozu, pod Ścianą Śmierci.
Dyrektor Piotr Cywiński odczytał List od Marszałka Sejmu Szymona Hołowni a następnie od Minister Kultury Hanny Wróblewskiej. W obydwu listach zwracano uwagą na odradzający się nazim, szowinizm, nacjonalizm, ksenofobię.
"Auschwitz nie wzięło się z niczego"
Uczestnicy uroczystości, złożyli znicze pod Ścianą Śmierci na dziedzińcu bloku 11. Podchodzili kolejno, najpierw byli więźniowie KL Auschwitz, przedstawiciele prezydenta i premiera Polski, przedstawiciel Szefa Urzędu ds. Kombatantów, którego reprezentowałem, IPN, władz samorządowych, organizacji, wojska i szkół wojskowych oraz dosyć liczne tłumy obywateli przybyłych na uroczystość.
Edward E. Nowak - Przewodniczący Małopolskiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych
