Solidarność to znaczy razem

Małopolska

Markowski Stanisław

Ur. 8 maja 1949 r. w Częstochowie.

Fotografik, dokumentalista, kompozytor.

Absolwent geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1972).

W 1971 r. zadebiutował wystawą fotograficzną "Klimaty Krakowa" oraz następną "Przedmieście" (1972); w l. 1972-1974 prowadził pracownię fotograficzną w Muzeum UJ; w l. 1974-1975 instruktor fotografii w Młodzieżowym Domu Kultury w Nowej Hucie; od 1975 r. niezależny fotografik, a w l. 1975-1977 fotoreporter w Krajowej Agencji Wydawniczej.

Twórca fotografii faktu, rejestrujący m.in. "Czarny Marsz" w maju 1977 r. po zamordowaniu przez SB St. Pyjasa; od marca 1980 r. po samospaleniu się W. Badylaka na Rynku Głównym w Krakowie poświęcił się fotografii społeczno-politycznej; fotografował m.in. wszystkie pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny, strajk w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., wprowadzenie stanu wojennego jego następstwa, demonstracje antyreżimowe w Krakowie i Nowej Hucie, pogrzeb ks. Jerzego Popiełuszki oraz pogrzeb B. Włosika.

W l. 1980-1989 współpracował z "Tygodnikiem Powszechnym" w Krakowie, a do dziś z tygodnikiem "Niedziela" w Częstochowie; współpracował z A. Wajdą przy filmie "Człowiek z żelaza"; w l. 1980-1981 w Komitecie Porozumiewawczym Związków Twórczych i Naukowych; współtworzył wystawę: "Fotografie z lat 1956, 1968, 1976, 1980...".

Autor muzyki do wiersza J. Narbutta "So- lidarni", utworu, który stał się nieoficjalnym (a od 2000 r. oficjalnym) hymnem "Solidarności"; pierwsze oficjalne wykonanie hymnu nastąpiło 31 stycznia 1981 r. w Filharmonii w Krakowie.

W 1981 r. działacz krakowskiego KOWzP; w 1981 r. rozpoczął przygotowania do wielkiej wystawy mającej pokazać zniewalanie narodu polskiego przez system komunistyczny od lat 40. pod nazwą "Póki my żyjemy" (stan wojenny przerwał jednak prace nad nią).

W dn. 11-12 grudniu 1981 r. uczestniczył w Niezależnym Kongresie Kultury Polskiej; w stanie wojennym współorganizował niezależne wystawy fotograficzne i działania artystyczne w wielu kościołach Polski.

Autor wydawnictw albumowych poświęconych Polsce, m.in. "Gdańsk 1980 - Pictures from a strike" (Londyn 1981), "Od trzynastego do trzynastego" (Londyn 1983), "A Window on Poland - Triquarterly" (Chicago 1983), "Polska po 13 grudnia 1981 - pejzaż poetycki" (Lund 1984); w 1986 r., w podziemnym wydawnictwie PWA wydał unikatowy album ze zdjęciami własnymi i fotografów zaangażowanych w dokumentowanie walki narodu polskiego z reżimem komunistycznym "Świadectwa - Polska po 13 grudnia w fotografii".

W 1989 r. wszedł w skład komitetu redakcyjnego krakowskiego "Głosu Wyborczego Solidarności", gazety Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego.

Sygnatariusz Manifestu Krakowskiego Komitetu Krzyża Solidarności (2008); od 2009 r. członek Rady Programowej Radia Kraków.

Autor wystaw fotograficznych prezentowanych w kraju i za granicą: "Podróże w miejscu", "Świat, którego już nie ma - Krakowski Kazimierz dzielnica żydowska" (1988), "Gdańsk Sierpień 80" (wspólnie z Witoldem Górką), "A mury runą..." (Kraków 1989), "Ojczyzno moja...", "Fotografie/Photography 1980-1989" (Kraków 1990) i "Ku wolności" (Kraków 2010).

W 2003 r. wydał autorską płytę "Tęsknota", a w 2008 r., na 90. rocznicę odzyskania niepodległości płytę "Bądź wierny, idź!" Inicjator przywrócenia na Rynku Głównym w Krakowie tablicy "Nie oddamy Sierpnia" (2010).

Od 1977 r. członek Związku Polskich Artystów Fotografików.

Uhonorowany medalem im. Jana Bułhaka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fotografii (1977), wyróżniony Nagrodą im. Eugeniusza Lokajskiego przyznaną przez Stowarzyszenie Niezależnych Dziennikarzy (1988); w 2000 r. otrzymał odznakę Zasłużony Działacz Kultury oraz odznakę "Zasłużony dla NSZZ Solidarność Regionu Małopolska"; wyróżniony nagrodą w dziedzinie kultury przyznaną przez prezydenta Częstochowy (2003); w 2005 r., na Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym w Bielsku-Białej "Misterium Cierpienia, Misterium Odkupienia", otrzymał I Nagrodę za fotografię "Pieta Polska", ukazującą matkę ks. Jerzego Popiełuszki nad trumną w dniu pogrzebu syna; odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości (2008) oraz medalem Gloria Artis za całokształt pracy twórczej (2009).


Źródło: Adam Gliksman. Leksykon Ludzi Małopolskiej Solidarności. Tom I. Kraków 2012
Ostatnia weryfikacja danych: 2012-08-31