Biogram w Indeksie Osobowym SSS
Franciszek Bachleda-Księdzularz (ur. 2 stycznia 1947 w Zakopanem, zm. 19 listopada 2019)
Po ukończeniu technikum budowlanego w Zakopanem pracował przez 5 lat w zakopiańskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego "Podhale"; następnie w 1977 ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w zakresie filologii polskiej. Po studiach pracował w Muzeum Tatrzańskim i Zespole Szkół Zawodowych im. Władysława Matlakowskiego w Zakopanem.
Jesienią 1980 r. członek Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność" w Muzeum Tatrzańskim. Ponadto inicjator powołania struktur rolniczych związków zawodowych na Podhalu. Czynny przy powołaniu struktur "Solidarności Wiejskiej" w Zakopanem i Kościelisku, członek Komitetu Organizacyjnego "Solidarności Wiejskiej" Regionu Podhala, Spisza i Orawy, uczestnik zjazdu zjednoczeniowej rolniczych związków zawodowych w Poznaniu w marcu 1981 r., a następnie zastępca przewodniczącego NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych Podhala, Spisza i Orawy.
Po wprowadzeniu stanu wojennego, w dniu 13 grudnia 1981 r. internowany. Osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Rzeszowie - Załężu. Zwolniony w dniu 24 grudnia 1981 r. W tym czasie pozbawiony posady nauczyciela w Zespole Szkół Zawodowych, której ponowne objęcie mu uniemożliwiono; po wyjściu zatrudniony w urzędzie parafialnym w Zakopanem.
Był organizatorem działalności o charakterze religijno-patriotycznych, np. pielgrzymek parafialnych (m. in. do Watykanu, Częstochowy, ale też do grobu ks. Jerzego Popiełuszki w Warszawie), mszy św. odprawionej w rocznicę śmierci gen. Boruty - Spiechowicza (12.10.1986, działań mających na celu przywrócenie nazwy ulicy Marszałka Józefa Piłsudskiego w Zakopanem innych niezależnych wydarzeń kulturalnych. W dniu 1 maja 1983 r. uczestnik kontrmanifestacji zorganizowanej przez podziemną "Solidarność" w Zakopanem.
Ukończył kurs choreograficzny, współpracował z kilkoma zespołami regionalnymi, m.in. Studenckim Zespołem Góralskim "Skalni" przy Akademii Rolniczej w Krakowie. W latach 1981-1987 przewodniczył oddziałowi zakopiańskiemu Związku Podhalan, a następnie przez dwie kadencje był prezesem zarządu głównego tej organizacji (do 1993). W latach 1990-1996 był redaktorem naczelnym regionalnego pisma "Hale i Dziedziny".
W latach 1993-2005 przez trzy kadencje zasiadał w Senacie - w 1993 i 1997 reprezentował województwo nowosądeckie. W 2001 został wybrany w okręgu nowosądeckim z listy komitetu Blok Senat 2001. W IV kadencji był przewodniczącym Komisji Ochrony Środowiska. Jednocześnie od 1994 do 1995 pełnił funkcję burmistrza Gminy Tatrzańskiej (Zakopane, Kościelisko i Poronin). W 1993 współorganizował i następnie kierował przedsiębiorstwem "Geotermia Podhalańska". W 2008 powołano go na stanowisko dyrektora Centralnego Ośrodka Sportu w Zakopanem. Był związany z Platformą Obywatelską, w 2010 z jej ramienia uzyskał mandat radnego sejmiku małopolskiego.
Zakochany w folklorze ziemi rodzinnej kierował artystycznie m.in. Studenckim Zespołem Góralskim "Skalni" przy Akademii Rolniczej oraz założonym w 1981 r. Parafialnym Zespołem Regionalnym "Giewont" na Olczy. Udzielał się także przy organizacji kolejnych edycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Jest także autorem przekładu fragmentów Pisma Świętego na gwarę góralską. Wyżywał się artystycznie w śpiewie i tańcu góralskim, a także w gwarze góralskiej.
Wyróżniony Nagrodą Burmistrza Zakopanego (2019), tytułem honorowego obywatela Gminy Krościenko nad Dunajcem oraz godnością członka honorowego Związku Podhalan. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności (2024).
