Solidarność to znaczy razem

Drwal Tadeusz Wojciech

Biogram w Leksykonie Małopolskiej Solidarności, t.2

Ur. 22 sierpnia 1958 r. w Krakowie.

Poeta, działacz niezależny. W l. 1977-82 aktywista ruchów antysystemowych, pacyfistycznych i hippisowskich; współpracownik MKZ/ZR, a następnie pełnomocnik RKS/RKW Małopolska NSZZ "Solidarność" (1981-1982); w l. 1983-1985 prowadził działania mające na celu integrację środowisk "solidarnościowych" w USA; po powrocie do Polski w l. 19881990 zaangażowany m.in. w działania KPN i tworzącej się Unii Wolności; pomysłodawca ustanowienia Krzyża Wolności i Solidarności i twórca Krakowskiego Komitetu Krzyża Solidarności (2008).

Debiutował tomikiem wierszy pt. "Osiemnastowiersz", wydanym w 1977 r. w Wydawnictwie RG (niezalegalizowanym, choć nie mającym związków z opozycją polityczną, miniwydawnictwie prowadzonym w l. 1976-1978 w Krakowie przez R. Gawina).

W l. 1977-1982 uczestnik i animator różnorodnych działań tzw. "Ruchu", głównie związanych z przeciwdziałaniem fali narkomanii, organizowaniem samopomocy młodzieży, przeciwstawianiem się brutalności MO oraz organizowaniem tzw. "zlotów".

W lutym 1981 r. inicjator powstania Komitetu Przeciwko Represjom za Odmowę Służby Wojskowej, zajmującego się m.in. pomocą osobom chcącym uniknąć powołania do wojska. 1 września 1981 r. w WKU Kraków-Nowa Huta złożył oficjalne oświadczenie o odmowie odbycia służby wojskowej, uzasadniając ją względami społeczno-politycznymi. Był również jednym z prekursorów i protoplastów Ruchu Wolność i Pokój, gdyż w 1985 r. wśród jego założycieli znalazło się wiele osób mających wcześniej styczność z działaniami Komitetu (m.in. R. Huget, B. Klich, W. Modelski, J. M. Rokita).

Inicjator i uczestnik licznych akcji happeningowych, m.in. w połowie września 1980 r. kilkugodzinnej akcji na Rynku Głównym w Krakowie pod hasłem "Nie strzelaj do mnie nawet dla zabawy" (zbieranie podpisów pod petycją ws. zaprzestania produkcji zabawek militarnych); kilkudziesięcioosobowej demonstracji pod hasłem "Polska dla Polaków, Afganistan dla Afgańczyków" podczas "Marszu Pokoju" w kwietniu 1981 r. we Wrocławiu; akcji "Uwolnić Maleńczuka" (po uwięzieniu za odmowę służby wojskowej M. Maleńczuka zorganizowano 17 maja 1981 r. kilkugodzinna blokadę Prokuratury Wojskowej w Krakowie, a następnie szereg manifestacji domagających się jego uwolnienia). Na przełomie kwietnia/maja 1981 r. autor koncepcji organizacji wspólnych "Juwenaliów – Republiki Ludzi", w uzgodnieniu z MKZ i NZS UJ współprzewodniczący Studenckiego Komitetu Juwenaliowego (po wycofaniu się NZS z organizacji Juwenaliów oraz po zamachu na Jana Pawła II Juwenalia przekształciły się w "Biały Marsz" w dn. 17 maja 1981 r.).

W kwietniu 1981 r. współzałożyciel Wydawnictwa Pacyfistycznego w Krakowie (wraz z L. "Hermesem" Krzewickim, W. "Tarzanem" Michalewskim, E. Natoń i W. "Bacą" Warusiem), wraz z L. Krzewickim wydawca m.in. wysokonakładowego reprintu "Książeczki wojskowej" A. Pawlaka; zarazem od maja 1981 r. swoje własne utwory (tomik wierszy "Aż wreszcie świadomi?" oraz broszurę "Wartość własnych przekonań") wydawał w firmowanym przez siebie Wydawnictwie Kultury Alternatywnej. Na przełomie maja i czerwca 1981 r., po zatrzymaniu przez SB na 48 godzin za uliczny kolportaż wydawnictw niezależnych, wraz z NSZ UJ organizator punktu kolportażu wydawnictw niezależnych pod Klubem Pod Jaszczurami na Rynku Głównym w Krakowie, który funkcjonował do momentu praktycznej likwidacji przez SB obydwu wydawnictw pod koniec sierpnia 1981 r. (zatrzymanie L. Krzewickiego, konfiskata prawie wszystkich książek przygotowanych do kolportażu, papieru oraz pieniędzy, zastraszenie współpracujących drukarzy – była to zapewne jedyna tak duża i dobrze przygotowana akcja SB przeprowadzona przeciwko wydawnictwom niezależnym w Krakowie przed wprowadzeniem stanu wojennego). Jesienią 1981 r., w oparciu o otrzymane od W. Czyża materiały, przygotował do wydania książkę "Okupacja Afganistanu", będącą tłumaczeniem rosyjskich tekstów emigracyjnych autorstwa między innymi Sołżenicyna; wprowadzenie stanu wojennego uniemożliwiło jej wydrukowanie.

W marcu 1981 r., w okresie przygotowań do strajku ostrzegawczego i generalnego po tzw. "wydarzeniach bydgoskich", z ramienia

L. Dziewulskiego, kierującego Sekcją Kultury MKZ Małopolska, odpowiedzialny za plakatowanie centrum Krakowa, organizator spektakularnych akcji plakatowania, m.in. ul. Sławkowskiej, Floriańskiej i przejścia podziemnego przy Dworcu PKP.

Po wprowadzeniu stanu wojennego poszukiwany przez SB w nocy 12/13 grudnia 1981 r. W dn. 13-15 grudnia 1981 r. uczestnik strajku w HiL w Krakowie, kolporter ulotek strajkowych w centrum Krakowa, inicjator próby nakłonienia ks. kard. F. Macharskiego do odprawienia mszy św. na terenie kombinatu, organizator akcji aprowizacji strajkujących (dzięki pomocy ks. dr. J. Wala z Kurii Krakowskiej i z wykorzystaniem autobusu MPK). Przed likwidacją strajku otrzymał od przewodniczącego RKS M. Gila pełnomocnictwo do tworzenia zakonspirowanych struktur NSZZ "Solidarność" i – w przypadku braku dłuższego kontaktu z władzami związku – do wydawania pism i komunikatów w imieniu NSZZ "Solidarność"; w ukryciu do Bożego Narodzenia 1981 r.

Działał głównie w centrum Krakowa, w środowiskach związanych z pracownikami ZR, działaczami NZS i niektórymi byłymi współpracownikami Wydawnictwa Pacyfistycznego; współpracował m.in. z L. Dziewulskim, W. Pelcem i W. Sackiewiczem-Steckiewiczem.

Regularnie wzywany na przesłuchania przez SB (od grudnia 1981 r.), nakłaniany do podpisania tzw. "lojalki" i podjęcia współpracy z SB; zatrzymany a następnie internowany 8 kwietnia 1982 r. w KW MO przy ul. Mogilskiej w Krakowie, a następnie w ZK w Załężu k. Rzeszowa, w trakcie internowania uczestnik akcji protestacyjnych; zwolniony 14 czerwca 1982 r.

Po zwolnieniu z internowania kontynuował działalność konspiracyjną, zarazem podejmując starania o uzyskanie możliwości wyjazdu do USA, jednak dopiero w sierpniu, po uzyskaniu promesy wizowej wystąpił o wydanie paszportu – w tamtym okresie była to głównie gra o odwleczenie przewidywanego aresztowania. Po załamaniu się, jego zdaniem, pryncypialnej i bezkompromisowej frakcji podziemia, spowodowanym postawą L. Wałęsy po wyjściu na wolność, rozważał zrzeczenie się funkcji pełnomocnika RKW, jednak pod koniec listopada, po otrzymaniu niespodziewanej decyzji o otrzymaniu paszportu emigracyjnego i konsultacjach z grupą najbliższych współpracowników, zdecydował się na wyjazd do USA.

Od stycznia 1983 r. do lipca 1985 r. jeden z kilkudziesięciu półoficjalnych reprezentantów środowisk "solidarnościowych" w Stanach Zjednoczonych; współpracował z Komitetem Poparcia Solidarności w Nowym Jorku (I. Lasota), a następnie był jednym z założycieli i animatorów działalności nowojorskiego Komitetu Członków Solidarności – Byłych Więźniów Politycznych (wraz m.in. z A. Burghardtem, Z. Nieoczymem, Z. Staszewskim, A. Witoniem); inicjator współpracy z ugrupowaniami afgańskimi na terenie USA (Habibullah Mayar); uczestnik spotkań Conference of Solidarity Support Organizations w USA i w Kanadzie. Pod koniec 1984 r. z ramienia KCS-BWP, w celu nawiązania bliższych kontaktów z podobnymi organizacjami, odwiedził m.in. St. Louis, Dallas/Fort Worth, Phoenix, Los Angeles, San Francisco, Sacramento, Seattle, Vancouver i Chicago; podczas tej podróży na otwartych spotkaniach z emigrantami solidarnościowymi oferował pomoc w kontaktach z FBI tym z nich, którzy w celu uzyskania paszportu pro forma zobowiązali się do współpracy na emigracji z tajnymi służbami PRL i faktu tego dotąd nie ujawnili, stając się potencjalnymi ofiarami szantażu.

We wrześniu 1988 r. wrócił do Polski. Przez ponad dwa lata prowadził aktywną działalność, m.in. domagając się uwolnienia przed rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu kpt. Hodysza, współorganizując kampanię L. Moczulskiego (KPN) w wyborach do Sejmu, starając się organizować protesty przeciwko wybraniu W. Jaruzelskiego na Prezydenta i pomagając w tworzeniu struktur partyjnych KPN i ROAD. Pod koniec 1992 r. wyjechał w Sudety, w okolice Świeradowa Zdroju.

W 2008 r. inicjator i pomysłodawca ustanowienia Krzyża Wolności i Solidarności; twórca i pełnomocnik Krakowskiego Komitetu Krzyża Solidarności, który doprowadził do przygotowania i następnie uchwalenia przez Parlament "Ustawy o wznowieniu Krzyża Niepodległości oraz o ustanowieniu Krzyża Wolności i Solidarności" (5 czerwca 2010 r.).


Źródło: Adam Gliksman. Leksykon Ludzi Małopolskiej Solidarności. Tom II. Kraków 2017
Ostatnia weryfikacja danych: 2017-08-31


Informacja z listy Internowani

internowany 08.04.1982 - decyzja nr 439, Załęże, zwolniony 14.06.1982.