Biogram w Leksykonie Małopolskiej Solidarności, t.1

Ur. 1 października 1925 r. w Nowej Wilejce, pow. wileńsko-trocki (Litwa).

Absolwent policealnego Studium Ekonomii i Organizacji Turystyki w Krakowie; w l. 60-tych XX w. student prawa na UW i UJ.

W l. 1943-1944 pracownik Huty Ludwików w Kielcach; w l. 1944-1945 pracownik kolei w Częstochowie; w l. 1947-1949 kasjer w Spółdzielni Inwalidów Wojennych w Szczecinie; od 1949 r. pracował we Wrocławiu m.in. jako reporter sportowy w redakcji "Słowa Polskiego" oraz pracownik opery i teatru we Wrocławiu; w l. 1953-1954 pracownik Budostalu w Nowej Hucie; od 1954 r. pracownik Huty im. Lenina (obecnie ArcelorMittal Poland): inspektor socjalny (1954-1962), ekonomista gospodarki materiałowej w Stalowni Konwertorowej i Zakładzie Materiałów Ogniotrwałych (19621972), kierownik ośrodka wypoczynkowego HiL w Koninkach (1972-1974) oraz inspektor zaopatrzenia w Dyrekcji Inwestycji (19741982); na emeryturze od 1983 r.

W okresie II wojny światowej w AK i NSZ na Kielecczyźnie; żołnierz 4. Pułku Piechoty Legionów AK (brał udział m.in. w bitwie pod Radkowem i Antoniowem oraz w marszu na Warszawę w ramach akcji "Burza").

W 1945 r. po wkroczeniu Armii Czerwonej działał w konspiracji; w jego mieszkaniu w Kielcach zorganizowano skrzynkę kontaktową i skład broni na użytek Ruchu Oporu AK.

W 1956 r. i 1968 r. uczestnik demonstracji w Krakowie; w 1961 r. inicjator i wykonawca akcji naklejania plakatów nawołujących do bojkotu wyborów parlamentarnych.

W NSZZ "S" od września 1980 r.; w sierpniu 1980 r. brał udział w wiecach na terenie huty; współorganizator i przewodniczący Komitetu Założycielskiego "S" w Dyrekcji Inwestycji HiL, następnie przewodniczący Komisji Wydziałowej; uczestnik strajku w marcu 1981 r.; przygotowywał informator strajkowy w Centrum C-2.

W dn. 13-16 grudnia 1981 r. brał udział w strajku na Wydziale Walcowni Zgniatacz; odpowiedzialny za rozdział materiałów informacyjnych oraz leków; po rozbiciu strajku zatrzymany i przewieziony na komisariat MO przy ul. Siemiradzkiego, a następnie przy ul. Mogilskiej; zwolniony 18 grudnia 1981 r.; przeszedł na wcześniejszą emeryturę w obawie przed ewentualnym zwolnieniem z pracy.

Zaangażowany w tworzenie podziemnych struktur "S" w Nowej Hucie, m.in. współpracownik TKRH; współorganizator manifestacji w Nowej Hucie; w 1982 r. inicjator i twórca Duszpasterstwa Hutników przy Parafii Matki Boskiej Częstochowskiej na os. Szklane Domy w Nowej Hucie (proboszcz o. N. Karsznia); Duszpasterstwo organizowało m.in. pomoc dla internowanych i ich rodzin z terenu Polski południowej, pomoc dla chorych (we współpracy z Kurią Metropolitarną), wypłacało ekwiwalent za stracone dniówki w trakcie strajków i opłacało kolegia uczestników strajków i protestów w HiL oraz koordynowało pomoc dla dzieci (m.in. paczki mikołajowe i "pod choinkę", którymi obejmowano jednorazowo nawet do 2 tys. dzieci); od 1983 r. kierował organizacją, we współpracy ze Społecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej (ks. W. Palmowski) kolonii dla dzieci, m.in. w Grzechyni, Rutce-Tartaku, Kasince, Żarnówce, Zawoi, Kłodzku, RabceZdroju i w Uhercach; do 1989 r. na kolonie wyjechało ok. 2 tys. dzieci.

Organizator nabożeństw za Ojczyznę oraz m.in. w dn. 1 maja, 4 maja (Dzień Hutnika), 21 listopada (rocznica poświęcenia sztandaru KRH); zatrzymany m.in. 1 maja 1986 r. po nabożeństwie w Bieńczycach; kilkakrotnie w jego mieszkaniu przeprowadzano rewizje.

W okresie strajku w HiL (kwiecień-maj 1988 r.) łącznik z KS i organizator centrum strajkowego przy parafii na os. Szklane Domy, zajmującego się m.in. organizacją kolportażu dokumentów strajkowych i informacją; zatrzymany 1 maja 1988 r. po przemarszu pod bramy kombinatu po mszy św. w kościele na os. Kalinowym.

W dn. 25-28 sierpnia 1988 r. brał udział w Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka i Obywatela w Mistrzejowicach.

Od 1989 r. członek "S" w Komisji Emerytów i Rencistów "S" przy HiL.

Od 1989 r. przewodniczący KO "S" w Nowej Hucie; w 1989 r. prowadził centrum informacyjne przy Parafii na os. Szklane Domy przed wyborami parlamentarnymi oraz organizował sztab wyborczy Okręgu 49 (m.in. wraz z T. Skibą i A. Potockim); członek Krakowskiego KO "S".

W 1989 r. współtwórca (z M. Gilem i E. E. Nowakiem) Sejmiku Samorządowego dla Nowej Huty i 17 gmin, w ramach którego zorganizowano dziewięć sesji tematycznych poświęconych m.in. samorządności.

Radny Miasta Krakowa z listy KO (19901994), członek Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej; przewodniczący Sejmiku Samorządowego Województwa Krakowskiego (1990-1994).

W 2006 r. współinicjator próby powołania Centrum Pamięci "S" i Duszpasterstwa Hutników w dawnej kaplicy w parafii M. B. Częstochowskiej na os. Szklane Domy (zlikwidowanego w 2008 r.).

Współzałożyciel Chrześcijańskiej Demokracji oraz Porozumienia Centrum w Krakowie (1990, pełnomocnik ds. tworzenia PC w Krakowie, członek rady politycznej).

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009) oraz medalem "Niezłomnym w słowie" (2011).

Źródło: Adam Gliksman. Leksykon Ludzi Małopolskiej Solidarności. Tom I. Kraków 2012
Ostatnia weryfikacja danych: 2012-08-31

Biogram w Indeksie Osobowym SSS

Zbigniew Ferczyk (ur. 1.10.1925 r. w Nowej Wilejce (Litwa), zm. 6.03.2021 r. w Krakowie). Podczas II wojny światowej pracował Hucie Ludwików w Kielcach oraz na kolei w Częstochowie. Równocześnie był żołnierzem 4. Pułku Piechoty Legionów AK; brał udział m.in. w bitwie pod Radkowem i Antoniowem oraz w marszu na Warszawę w ramach akcji "Burza". W 1945 r. po wkroczeniu Armii Czerwonej działał w konspiracji; w jego mieszkaniu w Kielcach zorganizowano skrzynkę kontaktową i skład broni na użytek Ruchu Oporu AK.

Po wojnie, w obawie przed aresztowaniem przeniósł się na Ziemie Odzyskane, gdzie pracował w Spółdzielni Inwalidów Wojennych w Szczecinie; od 1949 r. jako reporter sportowy w redakcji "Słowa Polskiego" oraz pracownik opery i teatru we Wrocławiu. W 1953 przyjechał do Nowej Hucie, pracował w przedsiębiorstwie Budostal, a od 1954 do przejścia na emeryturę w 1982 r. w b. Hucie im. Lenina. Uczestniczył w demonstracjach 1956 r.; w 1961 r. rozklejał samodzielnie plakaty nawołujące do bojkotu wyborów parlamentarnych, w protestach w 1968 roku w Krakowie.

Po podpisaniu Porozumień Sierpniowych, zaangażował się w organizację a następnie działalność NSZZ "Solidarność", został przewodniczącym Komisji Wydziałowe. Po wprowadzeniu stanu wojennego brał aktywny udział w strajku 13-16.12.1981 r. w centrum Strajkowym Huty na Zgniataczu. Aresztowany na krótko, po pacyfikacji strajku.

W 1982 r. zainicjował utworzenie Duszpasterstwa Hutników przy Parafii Matki Boskiej Częstochowskiej na os. Szklane Domy w Nowej Hucie przy wsparciu proboszcza o. Niwarda Karszni. Duszpasterstwo (DH) działało wraz z Tajną Komisją Robotniczą Hutników (TKRH) oraz Społecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej (SFPP), jako część struktury podziemnej Solidarności w Nowej Hucie, skupiając się głównie na pomocy dla internowanych i ich rodzin, ale także chorych i potrzebujących z terenu Małopolski lub podczas manifestacji nowohuckich. Organizowano kolonie dla kilkuset dzieci rocznie, choinkę, jasełka, paczki mikołajowe. Inną częścią działalności było wspieranie duchowe i patriotyczne, m.in. msze za Ojczyznę (1 maja, 4 maja - Dzień Hutnika, 21 listopada - rocznica poświęcenia sztandaru Komisji Robotniczej Hutników). Duszpasterstwo Hutników od 1984 do 2019 r. organizowało coroczne Pielgrzymki w rocznicę Powstania Styczniowego do grobu o. Rafała Kalinowskiego w Czernej. W okresie Wiosny Solidarności, czyli strajku w HiL (26.04-5.05.1988 r.) kierował centrum strajkowej pomocy zajmującej się m.in. kolportażem dokumentów strajkowych i informacją, a po strajku wypłacaniem ekwiwalentu za stracone dniówki w trakcie strajków i opłacaniem kolegiów dla uczestników strajków i protestów. Za swoją działalność był kilkakrotnie aresztowany, przesłuchiwany, przeprowadzano rewizje w jego domu.

Zbigniew Ferczyk począwszy od 1989 r. pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Nowej Hucie; kierował centrum informacyjnym przed wyborami parlamentarnymi 1989 roku oraz organizował sztab wyborczy dla kandydatów do Sejmu z Nowej Huty: Mieczysława Gila i Edwarda Nowaka, a następnie wraz z nimi utworzył tzw. Sejmiku Samorządowy dla Nowej Huty i 17 gmin, tworząc zręby ruchu samorządowego. Został Radnym m. Krakowa z listy KO (1990- 1994), oraz Przewodniczącym Sejmiku Samorządowego Województwa Krakowskiego (1990-1994).

W 1 2012 r. Zbigniew Ferczyk był członkiem założycielem oraz aktywnym działaczem Stowarzyszenia "Sieć Solidarności" w Krakowie niemal do śmierci.

Za działalność został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009) oraz Medalem "Niezłomnym w słowie" (2011), Krzyżem Wolności i Solidarności (2014), Medalem "Dziękujemy za wolność (2014).

Informacja z listy Strajk 88

Duszpasterstwo Hutników