Biogram w Leksykonie Małopolskiej Solidarności, t.1
Ur. 13 sierpnia 1960 r. w Krakowie; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej koło Smoleńska (Rosja); pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim.
Absolwent Wydziału Historyczno-Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (1984); doktorat (1995); habilitacja (2000).
Pracownik Instytutu Historii PAN (od 1985 r.); w l. 1997-2001 nauczyciel historii w V Prywatnym LO w Krakowie; w l. 1999-2002 i 20032006 członek Rady Naukowej Instytutu Historii PAN; w l. 2000-2005 dyrektor i organizator Oddziału IPN w Krakowie; od 2005 r. Prezes IPN; w l. 2002-2010 profesor Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu (kierownik Zakładu Historii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Historii i Archiwistyki, dyrektor Instytut Historii i Archiwistyki -2004/2005); wykładowca w Wyższej Szkole Filozoficzno-Pedagogicznej "Ignatianum" w Krakowie (2009-2010).
Działacz opozycji demokratycznej w Krakowie: współzałożyciel NZS na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ; członek Komitetu Założycielskiego NZS UJ (15 września 1980 r.); członek Rady Naukowej Instytutu Historii UJ oraz Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego UJ; brał udział w strajku w lutym 1981 r., którego celem była walka o rejestrację NZS.
Po wprowadzeniu stanu wojennego współtworzył (z K. Gurbą, M. Kilianem, A. Nowakiem i A. Waśko) konspiracyjną Radę Programową NZS; autor poradnika "ABC konspiratora", wykorzystywanego przez inne struktury podziemia; w drugiej połowie 1982 r. współtworzył Podziemną Agencję Prasową Studentów i Solidarności, przygotowująca serwisy informacyjne; współtwórca Funduszu Inicjatyw Społecznych; współpracownik Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego im. Prymasa Stefana Wyszyńskiego w Mistrzejowicach, w którym prowadził wykłady z historii najnowszej; w l. 1982-1983 kilkakrotnie przesłuchiwany; nakłaniany do podjęcia współpracy z SB.
W l. 1989-2000 przewodniczący Koła "S" nr 10 (Instytutu Historii) Komisji Zakładowej NSZZ "S" przy Oddziale i Placówkach PAN w Krakowie; wielokrotnie brał udział w WZD RM i KZD.
Autor ok. 140 publikacji naukowych z zakresu historii Polski, w tym książek: "Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu" (Kraków 1997); "Latyfundium tęczyńskie. Dobra i właściciele (XIV-XVII wiek)" (Kraków 1999); "Odrodzone Królestwo. Monarchia Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w świetle nowszych badań" (Kraków 2001), "Generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek" 1898-1946" (Kraków 2010); "Podole w czasach jagiellońskich: studia i materiały" (Kraków 2011).
Od 1994 r. redaktor naczelny "Zeszytów Historycznych WiN"; współautor "Słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w średniowieczu", współpracownik "Polskiego Słownika Biograficznego"; przewodniczący Komitetu Redakcyjnego serii "Konspiracja i opór społeczny w Polsce 19441956. Słownik biograficzny"; członek redakcji czasopisma naukowego IPN "Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989".
Za swoje prace naukowe otrzymał liczne wyróżnienia i nagrody; laureat Nagrody im. Adama Heymowskiego (1996), II nagrody w Konkursie im. Klemensa Szaniawskiego (1998), Nagrody im. Joachima Lelewela (2000) i Nagrody im. Jerzego Łojka (2001).
Członek Partii Republikańskiej (1990), Koalicji Republikańskiej (1991-1992), Partii Chrześcijańskich Demokratów (1992) oraz Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego (do 2005 r.); w 1993 r. startował w wyborach do Sejmu RP.
Prezes Stowarzyszenia Społeczno-Kombatanckiego Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" (2003-2010); członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego i Stowarzyszenia "NZS 1980" (od 2008 r.).
Janusza Kurtykę upamiętniają tablice w Pałacu Konopków w Wieliczce, na budynku siedziby IPN przy ul. Towarowej w Warszawie oraz w kościele św. Kazimierza przy ul. Reformackiej w Krakowie; jego imię nosi Centrum Edukacyjne IPN Przystanek Historia przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2009) oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2010); uhonorowany orderem "Za zasługi" III stopnia (Ukraina, 2008) oraz Krzyżem WiN; pośmiertnie otrzymał Nagrodę Kustosza Pamięci Narodowej (2010).
Źródło: Adam Gliksman. Leksykon Ludzi Małopolskiej Solidarności. Tom I. Kraków 2012
Ostatnia weryfikacja danych: 2012-08-31
