Biogram w Indeksie Osobowym SSS
Urodził się 11.11.1950 r. w Kielcach. Potem jego rodzice przenieśli się na północne Ziemie Odzyskane. W latach 1964-1968 uczęszczał do I liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie. Podjął studia na Akademii Medycznej w Szczecinie w 1968 r. Jako student zaangażował się w działalność opozycyjną w związku z wydarzeniami na Wybrzeżu w 1970 roku. Za udział w strajku na uczelni a przede wszystkim podejrzenie podpalenia Komitetu Dzielnicowego PZPR w grudniu 1970 r. został relegowany z uczelni. Opuścił Pomorze i przeniósł się na południe Polski.
Początkowo mieszkał w Ostrowcu Świętokrzyskim a następnie w Dąbrowie Górniczej. Rozpoczął studia w filii AGH w Dąbrowie Górniczej na kierunku spawalnictwo, lecz studiów nie ukończył i przeniósł się do filii Politechniki Śląskiej na zaoczne studia na wydziale Budownictwa i Architektury. Rozpoczął pracę w Przedsiębiorstwie Transportu Budowlanego w Nowej Hucie. Wrócił ponownie na krótko do Szczecina i pracował w Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego jako dyspozytor, a potem w listopadzie 1972 r. zatrudnił się w Hucie im. Lenina na Wydziale Rur Zgrzewanych i pracował do 30 marca 1974 r, a następnie w Budostalu 2.
W lipcu 1975 r. został zatrzymany w Erfurcie w NRD, gdzie był ukryty w schowku pod sufitem w toalecie pociągu relacji Warszawa - Paryż, przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy. Został przekazany władzom polskim i skazany przez Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej 19.01.1976 r. na karę grzywny 10 tys. zł. i 2 tys. zł kosztów postępowania. Sąd zrezygnował z kary pozbawienia wolności, ze względu na młody wiek i dotychczasową niekaralność.
W latach 1979-80 był aż czterokrotnie sądzony i skazywany przez sądy w Szczecinie, Kielcach, Krakowie, Sosnowcu za zuchwałe kradzieże z art. 208 kk. Był też przesłuchiwany w związku z próbą wysadzenia pomnika Lenina w Nowej Hucie w kwietniu 1979 r., ale żadnych zrzutów mu nie postawiono. Ostatecznie otrzymał wyrok 6 lat pozbawienia wolności oraz 100 tys. zl. grzywny. W więzieniach spędził 5 lat.
Po zwolnieniu z więzienia podjął pracę w HIL w Wydziale Rur Zgrzewanych jako operator ciągu walcowniczego i pracował tam w okresie od 22.02.1984 do 31.03.1986 r. a następnie przeniósł się na Zgniatacz, gdzie pracował do 1989 r.
26 kwietnia 1988 r. Andrzej Szewczuwianiec rozpoczął strajk na walcowni Zgniatacz Huty im. Lenina poprzez włączenie czerwonego światła na suwnicy. Załoga wydziału w większości poparła protest, a on sam stał się przywódcą strajku. W początkowej fazie był to protest jedynie o podłożu ekonomicznym i roszczeniowym. Po wejściu do strajku działaczy Pierwszej Solidarności (Stanisław Handzlik, Jan Ciesielski, Edward Nowak i Mieczysław Gil b. przewodniczący KRH) oraz Tajnej Komisji Robotniczej Hutników na czele z Maciejem Machem strajk zmienił charakter na solidarnościowy. Powstał Komitet Strajkowy, który poza postulatami ekonomicznymi zgłosił postulaty przywrócenia zwolnionych działaczy Solidarności oraz upomniał się o płace pracowników służby zdrowia, oświaty oraz emerytów i rencistów.
Po rozbiciu strajku w nocy 4/5 maja 1988 r. Andrzej Szewczuwianiec zdołał uciec i ukrywał się. Był członkiem powstałego Komitetu Organizacyjnego NSZZ "Solidarność" Huty, który rozpoczął jawną działalność, domagając się reaktywowania "Solidarności".
Andrzej Szewczuwianiec, po strajku w HiL angażował się także w działalność Polskiej Partii Socjalistycznej w Krakowie, podejmując tworzenie struktur PPS w Nowej Hucie.
18 grudnia 1987 r. krakowska SB założyła SOR o kryptonimie "Nowy" na wniosek kpr. Mendelewskiego dla rozpracowania struktur reaktywowanej Polskiej Partii Socjalistycznej w dn. 15 listopada 1987 r. w Warszawie. Listę otwiera Agata Michałek a wśród osób rozpracowywanych wymieniony został Andrzej Szewczuwianiec, w związku z jego aktywnością strajkową w HiL.
Ze względu na kontrowersje, związane z jego kryminalną przeszłością oraz inne niewyjaśnione sprawy, które miały miejsce w czasie i po strajku wiosennym w HiL, nie odegrał znaczącej roli w późniejszych wydarzeniach i działalności związkowej, także po relegalizacji NSZZ "Solidarność", chociaż nie pozostaje wątpliwości, że odegrał bardzo ważną rolę, jako inicjator strajku wiosennego.
W 1989 roku Andrzej Szewczuwianiec znika, prawdopodobnie wyjechał za granicę. Do chwili obecnej nie wiadomo gdzie przebywa.
Biogram SSS
opr. Edward E. Nowak
2023-04-11
PS
Powyższy życiorys Andrzeja Szewczuwiańca został sporządzony na podstawie dostępnych materiałów. Najbardziej rzetelnie jego losy zostały opisane przez Jakuba Krzysztonka w Sowińcu nr. 41 w artykule pt. "Kontrowersje wokół Andrzeja Szewczuwiańca". Wiele artykułów zawiera domysły, mity, konfabulacje. Niestety, nazwisko A. Sz. nie figuruje także w dostępnym publicznie Katalogu IPN. Będziemy wdzięczni za uzupełnienie tego biogramu lub ewentualne poprawki. Najbardziej jednak bylibyśmy zobowiązani, za kontakt z Andrzejem Szewczuwiańcem lub jego bliskimi, wciąż bowiem można i należy wyjaśnić wiele spraw z tamtych czasów, potwierdzić lub obalić wiele mitów a także niesprawiedliwych sądów.
