Zapraszamy na Wystawę, przypomnijmy sobie atmosferę tamtych lat!

Otwarcie wystawy 28 stycznia 2016 o godzinie 17:00
Muzeum PRL, Kraków-Nowa Huta, Centrum E1 dawne Kino Światowid

wystawa czynna do 30 czerwca 2016; od środy do niedzieli, w godzinach 13:00-17:00

Poczta Podziemna w latach 80.

Stowarzyszenie Sieć Solidarności przedstawia fragment zbioru grafik i znaczków podziemnych wykonanych w okresie 1980-1985 r.

Nasz zbiór jest na tyle obszerny, że musieliśmy dokonać ostrej selekcji eksponatów by sprostać możliwościom ekspozycyjnym Muzeum i percepcyjnym oglądających. Na pierwszej wystawie pokazujemy narodziny filatelistyki podziemnej zapoczątkowanej podczas Sierpnia 80, niezwykłą i unikalną na skalę światową filatelistykę z obozów internowanych i więzień dla politycznych oraz początki filatelistyki podziemnej w 1982 roku. Ekspozycję ograniczyliśmy do 1985 roku, kolejne lata to temat następnej wystawy. W sferze znaczków obozowych przedstawiamy postaci kilku twórców, z którymi bliżej współpracowaliśmy a przy tym po prostu przyjaźnimy się.

Czym właściwie była poczta podziemna?

W okresie stanu wojennego, jak powszechnie, choć niezbyt precyzyjnie określamy lata 80., praktycznie wszyscy zetknęliśmy się z II obiegiem. Była to przede wszystkim prasa i książki a także znaczki pocztowe, kalendarze, pocztówki świąteczne i okolicznościowe, kasety z muzyką i filmy. Wydawnictwa te spełniały różnoraką funkcję: poza czysto informacyjną, propagandową i edukacyjną, pełniły niezwykle ważną rolę, jako sposób pozyskiwania środków na finansowanie działań opozycji. Szczególnie znaczki, atrakcyjne znaki graficzne pozwalające utożsamiać się z celami i działaniami opozycji, z uwagi na mniejsze zużycie materiałów poligraficznych, stosunkowo niskie koszty wytworzenia i kolportażu pozwalały pełnić rolę ważnego czynnika wspierającego lub finansującego udzielanie pomocy represjonowanym i potrzebującym pomocy członkom opozycji a także wspieranie lub wręcz finansowanie kosztownych z natury rzeczy, w warunkach konspiracji wydawnictw książkowych, kasetowych i innych.

Ile ukazało się grafik i znaczków podziemnych?

O ile poczty obozowe i więzienne zostały szczegółowo przedstawione w prezentowanym w jednej z gablot zestawieniu, to dorobek lat 1980-1985 można oszacować następująco (łącznie grafiki, znaczki, bloki, znaczki drukowane na kopertach):
* lata 1980-1981 - ok. 100 szt.
* lata 1982-1984 - 920 szt.
* rok 1985 - 900 szt.

Szacunek nie uwzględnia wariantów kolorystycznych druku oraz rodzajów i koloru papieru.

Poczty podziemne (znaczki, koperty ze znaczkami, okolicznościowe kasowniki) działały w całej Polsce, praktycznie wszędzie tam, gdzie działała opozycja: Warszawa, Kraków, Szczecin, Poznań, Gdańsk, Wrocław, Bydgoszcz, Lublin, Rzeszów, Łódź, Olsztyn itd. Większość to dzieła sztuki graficznej i poligraficznej, niczym nieodbiegające poziomem od znaczków "oficjalnych", bijące te ostatnie na głowę ładunkiem emocji i wiedzy historycznej edukującej oglądającego.

Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się walory poświęcone Józefowi Piłsudskiemu, Armii Krajowej, Powstaniu Warszawskiemu a także wydarzeniom ostatnich lat: postaci Jana Pawła II, księdza Jerzego Popiełuszki, zrywom wolnościowym po 1945 roku, przywódcom opozycji, walce z komuną. Oddzielny temat to humor na znaczkach, często bardzo wysublimowany i dobitny w swym przekazie.

Po co o tym piszemy?

Zapraszamy na Wystawę, przypomnijmy sobie atmosferę tamtych lat! Niejedna ze zwiedzających osób była "zamieszana" bezpośrednio w filatelistykę podziemną, czy to jako projektant znaczków, drukarz, kolporter czy po prostu osoba zbierająca znaczki lub wspierająca opozycję zakupem.

Biblioteka Historyczna Stowarzyszenia Sieć Solidarności, gromadząca m.in. znaczki podziemne, chętnie nawiąże kontakt z takimi osobami. Możemy wymienić lub uzupełnić informacje na temat wykonawstwa, kolportażu. Są to wiadomości bezcenne, bo historia filatelistyki podziemnej w zasadzie nie została jeszcze opracowana a każda informacja zostanie zapisana i posłuży sprawie historii opozycji, w tym filatelistyki podziemnej. Dysponujemy dubletami walorów filatelistycznych. Może nasza Wystawa zaowocuje powstaniem środowiska miłośników filatelistyki podziemnej lub wręcz pamiątek po Solidarności i niezapomnianych latach 80? Stowarzyszenie Sieć Solidarności służy pomocą!