Solidarność to znaczy razem

Obchody 30. rocznicy śmierci Mirosława Dzielskiego

Krakowskie Towarzystwo Przemysłowe zorganizowało obchody 30. rocznicy śmierci swojego założyciela i pierwszego prezesa Mirosława Dzielskiego, wybitnego filozofa chrześcijańsko-liberalnego, działacza Solidarności i opozycjonisty.

Obchody rozpoczęły się mszą św. w kościółku na Salwatorze, poświęconą Mirosławowi Dzielskiemu w 30. rocznicę śmierci oraz jego żonie Marii Dzielskiej, zmarłej w 2018 roku. Mszę św.odprawiał ks. Prof. Jan Żelazny, obecna była najbliższa rodzina z synem Witoldem oraz liczne grono członków KTP i przyjaciół.
Na pobliskim cmentarzu przy grobie Mirosława Dzielskiego i Marii Dzielskiej, odprawiona została modlitwa, słowo wygłosił Tadeusz Syryjczyk - prezes KTP. Kwiaty z napisem "Dziękujemy za Wolność" złożył Edward E. Nowak prezes Stowarzyszenia Sieć Solidarności i równocześnie członek KTP. Zapłonęły znicze od przyjaciół.

Drugą częścią obchodów było spotkanie w siedzibie wydawnictwa "Znak" przy ulicy Tadeusza Kościuszki w Krakowie, które otworzył Tadeusz Syryjczyk.
Ks. Prof. Jan Żelazny - filozof i historyk, mówił o dorobku naukowym śp. prof. Marii Dzielskiej, po czym syn Witold, dyplomata i obecnie urzędnik państwowy, podzielił się z nami wspomnienia z dzieciństwa o swoim ojcu i matce.
Z kolei prof. Tomasz Placek z Instytutu Filozofii mówił o działalności Mirosława Dzielskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, przypominając jego inspirującą rolę wobec młodych naukowców.
W podobnym duchu inspiracji, mówił także kolejny mówca Paweł Kłoczowski, filozof i działacz opozycji przedsierpniowej, redaktor Res Publica, który blisko współpracował z Dzielskim w latach 70'ub. wieku, często dyskutowali w niezależnym kółku dyskusyjnym. Wątek działalności opozycji przedsierpniowej kontynuował Robert Kaczmarek założyciel i wydawca pisma "Merkuryusz Krakowski i Światowy", które było bodaj pierwszym miejscem publikacji opozycyjnych Dzielskiego.Szkoda, ze zabrakło innej ważnej osobowości tego pisma Jana Środonia.
Czasy działalności Mirka Dzielskiego w "Solidarności" wspominali Stanisław Handzlik wiceprzewodniczących Komisji Robotniczej Hutników w latach '80 ub.w., której Dzielski był doradcą oraz Marian Kania z którym opracowywali koncepcje działalności gospodarczej w realiach tamtego ustroju, m.in. zakładanie firm i spółdzielni (np. mieszkaniowej "Zielony Jar"). Na Sali byli inni współpracownicy z tamtego okresu: Zdzisław Wagner, Jan Ciesielski, Edward E. Nowak. Przypomniano, nieżyjącego Stefana Jurczaka, także bliskiego współpracownika Dzielskiego. Jan Smarduch - działacza Solidarności Rolników Indywidualnych z Podhala, ciekawie opowiadał o współpracy z Dzielskim w Łopusznej i jego fascynacji pragmatyzmem górali, sam inspirując się ideami stowarzyszania się i spółdzielczości.

Ważną częścią była uroczystość wręczenia Medali "Dziękujemy za wolność" dla kilku osób ze środowiska Krakowskiego Towarzystwem Przemysłowego, ale ta część zostanie omówiona oddzielnie.

Po przerwie, spotkanie wznowiła relacja Grzegorza Łuczkiewicza o podziemnym piśmie '13 grudnia" przekształconym następnie w "13", wydawanym od stycznia 1982 roku do 1987 roku. Na sali obecna była obecna żona a wówczas współpracownica Agnieszka Gramatyka-Łuczkiewicz. Wokół tego pisma koncentrowała się aktywność chrześcijańsko-liberalnego kręgu skupionego wokół Mirosława Dzielskiego. Ważnego uzupełnienia i rozwinięcia dokonał Henryk Woźniakowski, piszący dla "Trzynastki", który nawiązał także do wystąpień Pawła Kłoczowskiego i Roberta Kaczmarka, sam współpracujący z "Merkuryuszem" i kilkoma środowiskami intelektualnymi w tamtym okresie.

Wielka szkoda, że z różnych powodów nie dotarli Aleksander Hall i Janusz Reiter, z Klubu Myśli Politycznej "Dziekania", w którym aktywnie udzielał się Dzielski.
Innym ważnym środowiskiem działalności Dzielskiego była ruch stowarzyszeń gospodarczych. Andrzej Sadowski - prezes Centrum J.Smitha przypomniał o w powstawaniu Towarzystwa Gospodarczego w Warszawie, zainspirowanego przez KTP a także kluczowej roli Dzielskiego w utworzeniu Akcji Gospodarczej w grudniu 1988 roku.
O praktycznych aspektach urynkowienia, widzianych z perspektywy legalnego lobbingu KTP, o programie 6XTAK oraz politycznych i ekonomicznych uwarunkowaniach końca lat 1987-1989 r., wreszcie o działaniach Dzielskiego i KTP na rzecz swojej legalizacji, mówił Tadeusz Syryjczyk, co wywołało także szerszą dyskusję na temat inicjatyw gospodarczych, reformie rządu Rakowskiego a w szczególności tzw. reformach Wilczka i wreszcie kluczowej reformie Balcerowicza w 1989 r. i stosunku do niej środowisk KTP, TG i innych grup liberalnych.
Końcowym etapem dyskusji były głosy młodych ludzi, którzy nie poznali osobiście Dzielskiego, ale znali go tylko z jego dzieł i inspirowali się jego filozofią liberalizmu chrześcijańskiego. Wystąpił Adam Plichta, adwokat, autor monografii o myśli społeczno-politycznej Mirosława Dzielskiego pt. "Wolność i polityka", wydanej przez Ośrodek Myśli Politycznej w bieżącym 2019 roku, a także mgr. Szymon Bródka, z Instytutu Studiów Politycznych PAN, zainteresowany historią liberalizmu oraz działalnością Mirosława Dzielskiego.
Na zakończenie spotkania głos zabrali ludzie zainspirowani myślą i osobą Mirosława Dzielskiego, m.in.: Waldemar Rataj - politolog z Centrum im. Mirosława Dzielskiego, współpracownik premier Hanny Suchockiej i Premiera Jerzego Buzka, związany z nagrodą Pro Publico Bono, Krzysztof Szczerski politolog i minister - szef gabinetu Prezydenta Andrzeja Dudy, i Tadeusz Syryjczyk - Prezes Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego od śmierci M. Dzielskiego.

Obchody 30. rocznicy śmierci Mirosława Dzielskiego były okazją spotkania ludzi z tak wielu środowisk, w których czynnie działał, ludzi, których inspirował i wspierał. Pośród młodego pokolenia jego filozofia i myśli wciąż wydają się być aktualne i twórcze, pobudzają ludzi do współczesnego przyszłego działania. Krakowskiemu Towarzystwu Przemysłowemu należą się słowa uznania za zorganizowanie obchodów 30. rocznicy śmierci Mirosława Dzielskiego.

Edward E. Nowak