Zmarł prof. Zbigniew Chłap - profesor medycyny, filantrop, członek PAN, harcerz Szarych Szeregów, działacz Solidarności, także w stanie wojennym, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, współzałożyciel Stowarzyszenia Lekarzy Świata.
Część Jego Pamięci
Stowarzyszenie "Sieć Solidarności"
***
Zbigniew Chłap, ur. 8 IV 1928 w Dąbrowie Górniczej, zm. 16 V 2025 w Krakowie, absolwent Akademii Medycznej w Krakowie, Wydz. Lekarski (1952), 1959 doktorat, 1963 habilitacja, od 1977 profesor.
1943-1945 członek Szarych Szeregów w Częstochowie, podchorąży (ps. Robur).
1950-2000 kolejno: młodszy asystent, asystent, starszy asystent, adiunkt, docent, profesor na AM/Uniwersytecie Jagiellońskim Collegium Medicum w Krakowie, od 1973 kierownik Katedry Patofizjologii, 1991-1993 dziekan Wydz. Lekarskiego; 1963-1964 stypendysta WHO w Instytucie Onkologii G. Roussy w Paryżu; 1966-1978 specjalista wojewódzki ds. patomorfologii woj. krakowskiego i nowosądeckiego, członek Zespołu Krajowego Patomorfologii; 1970-1973 kierownik Katedry Patologii Klinicznej Uniwersytetu w Oranie (Algieria). 1962-1970 członek Komitetu Patomorfologii Polskiej Akademii Nauk, od 1976 członek Komisji Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk.
Od IX 1980 w Solidarności, współorganizator Komitetu Założycielskiego, nast. wiceprzew. KZ "S" Akademii Medycznej i Państwowego Szpitala Klinicznego, przew. Podkomisji ds. Nauki "S" AM i PSK, przedstawiciel "S" w Senacie AM; inicjator i współorganizator zespołów badawczych ds.: ekologii, seniorów AM i PSK, kontaktów międzyuczelnianych; blisko współpracował z MKZ Kraków/Małopolska; uczestnik gdańskich obrad Komisji Porozumiewawczej Komitetów Założycielskich (akademii medycznych)/Komitetu Koordynacyjnego "S" Akademii Medycznych; przedstawiciel Krakowa podczas strajku okupacyjnego służby zdrowia w gdańskim Urzędzie Wojewódzkim; od XI członek Krakowskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki "S". W IV 1981 wnioskował by Senat AM uchwalił iż wybory nowego rektora będą przeprowadzone przez demokratycznie wybranych elektorów. 1981-1989 współzałożyciel, autor "Biuletynu Informacyjnego NSZZ "Solidarność" Akademii Medycznej i Państwowego Szpitala Klinicznego.
13-16 XII 1981 współorganizator akcji protestacyjnej w AM i PSK, współautor uchwały Senatu AM potępiającej stan wojenny, nast. w podziemnych strukturach "S", wiceprzew. TKZ tamże, członek KPN; współorganizator lekarskiego punktu konsultacyjnego i apteki darów przy kościele św. Anny zaopatrującej w leki, opatrunki, żywność i odzież represjonowanych i ich rodziny (również punkt kontaktowy dla podziemnej "S" oraz dystrybucji materiałów poligraficznych), ustalał zasady ochrony oraz pomocy medycznej pobitym i rannym; I 1982 autor petycji domagającej się zwolnienia internowanego Bogdana Klicha.
Blisko współpracował m.in. z b. członkami KKK Pracowników Służby Zdrowia "S" (Aliną Pieńkowską, Zofią Kuratowską, Januszem Kutybą) oraz z Andrzejem Szczeklikiem, Ryszardem Gryglewskim, Ewą Marcinkiewicz, Janem Ciećkiewiczem, Zofią Michalską, Arcybiskupim Komitetem Pomocy Więzionym i Internowanym, z francuskimi organizacjami humanitarnymi: Médecins du Monde, Médecins sans Frontieres, Pharmaciens sans Frontieres, Equilibre/Amitié Pologne i związkami zawodowymi: CFTC i CFDT; uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy i Mszy za Ojczyznę; 1982 współzałożyciel, redaktor "Acta Medica Cracoviensia " Tempore Status Belli,
13XII 1981 - 1982; 1982-1989 współzałożyciel biblioteki wydawnictw niezależnych (prowadzonej przez Barbarę Niedźwiedzką) na terenie Katedry Farmakologii AM; 1984- 1990 współzałożyciel, redaktor "Zeszytów Niezależnej Myśli Lekarskiej"; od 1984 członek zwyczajny Papieskiej Akademii Pro Vita; 1985-1995 inicjator, organizator, przew. (początkowo niejawnej) polskiej filii Médecins du Monde Lekarze Świata/Stowarzyszenia Lekarze Świata; 1985 opracował dla Kurii dokumentację medyczną dot. napaści i pobicia ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego; 1985-1988 członek Sekcji Lekarskiej KIK, wykładowca; kilkakrotnie przesłuchiwany (prewencyjnie przed rocznicami) oraz rewidowany i zatrzymany; 25 II 1988 sygnatariusz pisma do Sejmu PRL o powołanie komisji celem zmiany ustawy o związkach zawodowych; IV/V 1988 organizator dystrybucji leków strajkującym hutnikom oraz wizyt lekarskich w domach poszkodowanych, członek Wikariatu Solidarności z Pokrzywdzonymi przy kościele św. Maksymiliana Kolbego zajmującego się pomocą hutnikom represjonowanym za udział w strajku; 25-28 VIII 1988 uczestnik Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach; od IX 1988 członek jawnego Regionalnego Komitetu Solidarności.
1980-1989 organizator kolportażu, kolporter wydawnictw niezależnych i podziemnych na AM, dostarczanych m.in. przez Kazimierza Godłowskiego i Annę Grajcarek.
1989 uczestnik obrad Okrągłego Stołu, w podzespole ds. zdrowia, opracował wniosek o powołanie Izb Lekarskich; od 29 III 1989 członek Zespołu Inicjującego Małopolski KO "S", w KO "S" do 1991; od 1989 w reaktywowanej "S" AM/UJ, 1990-1992 delegat na WZD i KZD.
1989-1993 przew. Komisji Etyki Naczelnej Izby Lekarskiej. III/IV 1990 współorganizator międzynarodowej konferencji w Krakowie: Medycyna i Prawa Człowieka (Médecine et Droits de l?Homme). 1991-1994 rzecznik Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego w Warszawie. Na pocz. l. 90. współautor projektu przyłączenia AM do UJ. Od 1992 członek Komisji Lekarskiej Polskiej Akademii Umiejętności; 1995 konsultant ds. patologii klinicznej na Uniwersytecie w Sfax (Tunezja). Od 1995 inicjator, organizator, przew. Stowarzyszenia Lekarze Nadziei. 1995-2000 członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, od 1996 Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, 1999-2006 Zespołu ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia Konferencji Episkopatu Polski. 2001-2003 wykładowca w Zakładzie Etyki Zawodowej Akademii Polonijnej w Częstochowie. Od 2005 członek Grupy Ujawnić Prawdę, od 2008 Zespołu Ekspertów ds. Bioetycznych KEP. Członek licznych polskich oraz zagranicznych towarzystw medycznych i społecznych, m.in.: Polskiego Towarzystwa Patomorfologów, Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego, Europejskiego Towarzystwa Patologów, Francuskiego Towarzystwa Cytologii Klinicznej, ASS Doctors Who Respect Human Life.
Autor ponad 180 publikacji z zakresu patomorfologii klinicznej i eksperymentalnej m.in.: Patomorfologia zmian wywołanych zakażeniem onkotwórczym wirusem polyoma (1963), Infekcje wirusowe w patologii eksperymentalnej i klinicznej (1968), Pylice i choroby proliferacyjne płuc (1993), multimedialny Atlas cytopatologii chorób miąższowych płuc (2001), a także publikacji w naukowych czasopismach krajowych i zagranicznych dotyczących: etyki lekarskiej, bioetyki, ekologii, historii medycyny, współautor Patofizjologia (1992, 1998, 2002, 2009). Promotor 7 prac doktorskich oraz licznych magisterskich.
Odznaczony Medalem Wojska (Londyn, 1948), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978), Krzyżem Armii Krajowej (Londyn, 1981), Medalem Chevalier de l'Ordre des Palmes Académiques (Francja, 1994), Złotym Medalem Alberta Schweizera (1998), Medalem Medicina Cracoviensis (2000), Medalem im. Dr. A. Kremera (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004), Medalem Gloria Medicinae (2005), Medalem im. Prof. J. Bogusza (2006), wyróżniony tytułem i odznaczeniem Pro Gloria Medici (1999), Patentem Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny (2007), Nagrodą Zaufania "Złoty OTIS" (2010), dyplomami za pomoc humanitarną Polakom na Kresach Płd.-Wschodnich, ludności w Afryce (Kamerun), za zasługi dla NSZZ Solidarność (2005), Krzyżem Wolności i Solidarności (2011), Medalem "Dziękujemy za wolność" (2019)
Na podst. Encyklopedia Solidarności .Opr. Sławomir Chmura; uzup. SSS 07.04.2023
