Bardzo liczne grono działaczy Solidarności i opozycji z Nowego Sącza oraz nowosądecczyzny spotkało się w piątkowe popołudnie 3 czerwca, w najpiękniejszej Sali Ratusza w Nowym Sączu na uroczystości uhonorowania Medalami "Dziękujemy za wolność".
Byli także oficjalni goście: Przewodnicząca Rady Miasta Pani Bożena Jawor, Wiceprezydent m. Nowy Sącz Jerzy Gwiżdż, posłowie, radni, honorowi obywatele miasta, krewni, znajomi i koledzy z podziemnej działalności a także ci , którzy już Medal posiadają. Wszystkich obecnych przywitała Pani Małgorzata Grybel z kancelarii prezydenta miasta. Z przykrością musieliśmy powiadomić, że w wyniku awarii samochodu nie zdołała dotrzeć p. Magdalena Merta, która miała reprezentować Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, który przesłał list do honorowanych osób.
Rozpoczęliśmy od Hymnu Państwowego. Po czym Ideę Medalu "Dziękujemy za wolność" przedstawił Przewodniczący kapituły Edward E. Nowak. Mówił, że Zarząd Stowarzyszenia Sieć Solidarności, którego celem jest kultywowanie ideałów i wartości oraz tradycji ruchu społecznego Solidarność, uchwałą z dnia 7 kwietnia 2014 roku ustanowił Medal "DZIĘKUJEMY ZA WOLNOŚĆ", który MA STANOWIĆ SYMBOLICZNE WYRAŻENIE WDZIĘCZNOŚCI I PODZIĘKOWANIA DLA MOŻLIWIE SZEROKIEGO KRĘGU LUDZI, KTÓRZY W OKRESIE PO 13 GRUDNIA 1981 ROKU BRALI UDZIAŁ W TWORZENIU WOLNOŚCI, NIEPODLEGŁOŚCI, DEMOKRATYCZNEJ I SAMORZĄDNEJ RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ.
Dalej, że Idea Medalu "Dziękujemy za Wolność" narodziła się w środowisku nowohuckiej Solidarności, której przedstawiciele, hutnicy stanowią trzon Stowarzyszenia Sieci Solidarności. Dlatego Medal nie jest wykonany z brązu srebra czy złota ale z stali. Jest to kawałek stalowej blachy grubej na 4 milimetry. Widnieje na nim biały napis "Dziękujemy za Wolność", w centralnym miejscu Medalu tłum ludzi, to postacie z terenu kombinatu w Nowej Hucie, podczas strajku wiosną 1988 roku. Nad nimi charakterystyczna polska flaga, fragment logo NSZZ "Solidarność". Na rewersie Medalu umieszczone jest logo Stowarzyszenia, Marszałka Województwa, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Na Medalu wygrawerowane jest nazwisko i imię osoby wyróżnionej oraz numer z ewidencji. Poza Medalem, ustanowiono także Plakietę nagrobną, którą będzie można umieszczać na nagrobku, za zgodą rodziny. Wydana jest także miniatura Medalu. Autorem projektu jest Jacek Maria Stokłosa © Stowarzyszenie Sieć Solidarności.
Warto w tym miejscu dodać, że wśród osób już nagrodzonych Medalem "Dziękujemy za wolność" są m.in.: śp. Józef Jungiewicz, Zygmunt Berdychowski, Jerzy Gwiżdż, Wiesław Latuszek Łukasiewicz, Tadeusz Nitka, Tadeusz Patalita, Krzysztof Pawłowski, Antoni Sułkowski, Tomasz Szewczyk, Andrzej Szkaradek , Marian Wojtowicz, Leszek Zegzda.
Najpierw przewodniczący Kapituły wręczył medale osobom, które zostały przyznane we wcześniejszych edycjach ale z różnych powodów nie zostały odebrane. Medale uhonorowano kolegów Zygmunta Berdychowskiego i Andrzeja Szkaradka.
Zygmunt Berdychowski (ur.09.09.1960) - prawnik, samorządowiec, poseł. Polityk. Jego dziełem życia jest Forum Ekonomiczne w Krynicy Zdroju oraz Instytut Studiów Wschodnich. W latach 1980-89 działacz "Solidarności", wielokrotnie aresztowany i skazany. W 1989 r. członek "Solidarności" Rolników Indywidualnych, następnie działacz Komitetu Obywatelskiego w Nowym Sączu w 1989 roku.
Andrzej Szkaradek (ur.06.07.1948) - legenda nowosądeckiej Solidarności. Był pracownikiem "Nowomagu" - Nowosądeckiej Fabryki Urządzeń Górniczych, gdzie zakładał "Solidarność", koordynował także budowę związku z województwie nowosądeckim. Uczestnik słynnego strajku okupacyjnego (styczeń 1981) w ratuszu w Nowym Sączu. Członek MKZ w Krakowie.
Internowany 13 grudnia '81 aż do listopada ’82. Po wyjściu tworzy MKS Nowy Sącz, rozszerzając jego działalność na obszar Małopolski Płd.Wsch. Uczestniczy niemal we wszystkich inicjatywach niezależnych w tym regionie. Ta aktywność powoduje ponowne aresztowanie w 1984 r. Po czym postanawia rozpocząć działalność jawną. Organizuje wraz z innymi Duszpasterstwo Ludzi Pracy. W 1988 roku inicjuje reaktywowanie struktur "Solidarności" w "Nowomagu" i innych zakładów nowosądecczyzny. 10 kwietnia 1989 uczestniczy w zakładaniu Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego "S" a potem tworzy komitet w województwie nowosądeckim. Zaczyna działać politycznie, zostaje posłem. Wciąż związany z Nowym Sączem i regionem.
Kapituła Medalu postanowiła przyznać Medale "Dziękujemy za Wolność" X edycji, za wybitne zasługi dla wolności, niepodległości, demokratycznej i samorządnej Rzeczpospolitej Polskiej następującym osobom:
1. Ewa Andrzejewska
2. Eugeniusz Baran
3. Zbigniew Bocheński
4. Mieczysław Górski
5. Roman Hasslinger
6. Eugeniusz Jeleń
7. Tadeusz Jung
8. Piotr Kałamarz
9. Roman Kałyniuk
10. Andrzej Kulig
11. Zbigniew Leśniak
12. Piotr Masłowski
13. Wojciech Michalcewicz
14. Krzysztof Michalik
15. Henryk Najduch
16. Henryk Opilo
17. Henryk Pawłowski
18. Ryszard Pawłowski
19. Zofia Pieczkowska
20. Jacek Rogowski
21. Władysław Ryba
22. Grzegorz Sajdak
23. Zdzisław Skwarek
24. Leszek Stawiarski
25. Stanisław Szabla
26. Henryk Szewczyk
27. Zbigniew Szkarłat
28. Grażyna Święs
29. Krzysztof Węglowski Król
30. Tadeusz Zengel
O każdym padło kilka zdań charakteryzujących działalności sylwetkę osoby nagrodzonej a często osobiste uwagi, bowiem z wieloma wyróżnionymi osobami łączy Edwarda Nowak wspólna przeszłość solidarnościowa. Poniżej załączone są biogramy osób wyróżnionych.
Do wręczania medali zaproszono kolegę Andrzeja Szkaradka i prezydenta Jerzego Gwiżdza, więc ceremonia odbywała się nie tylko w uroczystej ale także niezwykle koleżeńskiej, serdecznej atmosferze. Były uściski, gratulacje a nawet łzy wzruszenia. W niektórych przypadkach osoby wyróżnione nie mogły przybyć z powodu stanu zdrowia. Pozdrawialiśmy ich spontanicznymi brawami. W imieniu osób nieżyjących śp. Tadeusza Zengela medal odbierała córka a bratanek dziękował za wciąż żywą pamięć o śp. Zbigniewie Szkarłacie, który zmarł w wyniku pobicia przez tzw. nieznanych sprawców w 1986 roku.
Na zakończenie uroczystości Prezydent Jerzy Gwiżdż gratulował wyróżnionym, wspominał dawne dzieje związane z wydarzeniami w Ratuszu w 1981 roku, nie kryjąc własnego wzruszenia. Gratulacje składał również Poseł Jan Duda z Prawa i Sprawiedliwości a już poza oficjalna uroczystością Leszek Zegzda Wicemarszałek Województwa Małopolskiego. Prezes Sieci Solidarności "zobowiązał" uhonorowanych medalem do występowania z wnioskami wobec koleżanek i kolegów z którymi działali, bowiem ten medal ma właśnie wybitnie koleżeński charakter.
Podczas uroczystości wręczenia medali odbywał się minirecital Tomasza Wolaka, artysty z powołania, organisty w miejscowym kościele, pasjonata rocka i Skaldów, który wniósł do naszej patriotycznej uroczystości pierwiastek sztuki muzycznej.
Uroczystość zakończyła się odśpiewaniem hymnu "Solidarni nasz jest ten dzień".
Po zakończeniu oficjalnej części, podczas poczęstunku wydanego przez Prezydenta Ryszarda Nowaka, toczyły się ożywione dyskusje, rozmowy, zdjęcia pamiątkowe. Można było także nabyć wydawnictwa Sieci Solidarności.
[EEN-05.06.2016]
Biogramy osób, którym przyznano medale "Dziękujemy za wolność" X edycji - nowosądeckiej:
Ewa Andrzejewska (ur.19.10.1947) - architekt po Politechnice Gdańskiej. W 1976 r. przybywa do Nowego Sącza. Od początku zaangażowana w "Solidarność" w Wojewódzkim Biurze Projektów. W stanie wojennym opracowuje i drukuje ulotki, plakaty, jest kolporterką, zakłada bibliotekę wydawnictw niezależnych (wtajemniczeni znają punkty na ul. Sikorskiego i Kilińskiego), prowadzi wykłady z historii i sztuki, zbiera na pomoc dla aresztowanych i represjonowanych. W 1981 r. zostaje aresztowana, zwolniona, znowu aresztowana, wychodzi na amnestię. Zastraszana ona i rodzina. W 1989 roku angażuje się w działalność Komitetu Obywatelskiego w Nowym Sączu. Jej życie opisane zostało w książce "Kobiety Małopolskiej Solidarności" Magdaleny Maliszewskiej i Bereniki Rewickiej.
Eugeniusz Baran (ur.28.11.1938) - całe życie przepracował w ZNTK (Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego) w Nowym Sączu aż do renty w 1988 roku. Już w latach 1976-80 wspierał KOR/KSS KOR m.in. zbierając na pomoc dla robotników Radomia (teraz mamy 40 lecie tamtych wydarzeń). We wrześniu 1980 tworzył Komitet Robotniczy, z którego powstawała "Solidarność". Uczestniczył w l.1980-81w rozmowach z komisją rządową w sprawach kolejarskich i przedsiębiorstw ZNTK. Delegat na I Krajowy Zjazd "Solidarności " w Gdańsku. Internowany 13 grudnia 1981. Po zwolnieniu działa w podziemiu, kolportuje pisma "Wiadomości Nowosądeckie", "Kolejarza Małopolskiego" , zbiera składki związkowe. Represjonowany on i jego rodzina np. syna nie przyjęto na studia. Gdy reaktywowana jest "Solidarność" angażuje się w ZNTK, jest wiceprzewodniczącym KO "S" w Nawojowej, wspiera wybory czerwcowe 1989 roku.
Zbigniew Bocheński (ur.24.04.1934) - pracownik ZNTK w Nowym Sączu. W latach 1981-89 był członkiem podziemnych struktur "Solidarności". Udziela się w plakatowaniu, kolportażu, zbieraniu składek na działalność związkową i pomoc dla represjonowanych, wozi żywność do rodzin. Wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, zastraszany i aresztowany, zwolniony z pracy. W 1989 roku wspiera KO "S".
Mieczysław Górski (ur. 15.05.1954) - elektromonter w ZNTK. Już w 1968 r. i 1970 uczestniczy w studenckich demonstracjach w Gdańsku. Od początku w "Solidarności", bierze udział w każdej poważnej akcji związku, strajkach, negocjacjach ze strona rządową. Po wprowadzeniu stan wojennego działał na rzecz pomocy internowanym, kolportował "Wiadomości Nowosądeckie", "Zeszyty Historyczne". Został aresztowany i skazany na 3 lata pozbawienia wolności (ZK Nowy Sącz, ZK Hrubieszów), zwolniony we wrześniu 1982 (głodował o status więźnia politycznego). Po zwolnieniu kontynuował działalność niezależną, starał się pomagać innym. M.in. za to był inwigilowany, aresztowany, zastraszany, zmuszany do wyjazdu z kraju. Bral udział w strajkach solidarnościowych z hutnikami w maju 1988. Uczestniczył w reaktywowaniu "Solidarności", angażuje się w KO "S", we wspieranie kampanii wyborczej '89 roku.
Roman Hasslinger (ur. 21.09.1932) - magister inżynier, nauczyciel. Uczestniczył w strajkach w Zakładach Mechanicznych "Ursus" w 1976 r. Gdy trafia do Nowego Sącza był kierownikiem warsztatów w Technikum Elektrycznym, współtworzył Sekcję Oświaty "Solidarności" w woj. Nowosądeckim. Zatrzymany 13 grudnia 1981, internowany w Załężu. Po wyjściu na wolność angażuje się głównie w pomoc dla represjonowanych. Przez kilka lat był dyrektorem Wojewódzkiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Nowy Sączu (1989-97).
Eugeniusz Jeleń (ur. 14.02.1955). Od 1975 r. pracownik Sądeckich Zakładów Elektro-Węglowych (SZEW) w Nowym Sączu (obecnie SGL Carbon SA). Od 1978 r. kolportował na terenie Nowego Sącza wydawnictwa Instytutu Katyńskiego. W NSZZ "S" od 1980 r.; współorganizator "S" w SZEW. W okresie stanu wojennego zaangażowany w organizowanie pomocy dla internowanych oraz zbieranie składek związkowych w zakładzie; kolporter wydawnictw podziemnych. Od 1988 r. w gronie osób zaangażowanych w odtwarzanie struktur NSZZ "S" w SZEW. W 1989 r. zaangażowany w organizację kampanii wyborczej KO "S" '89 w Nowym Sączu.
Tadeusz Jung (ur.28.10.1946) - mechanik samochodowy, kierowca, m.in. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym (WPK) w Nowym Sączu. Współorganizował strajk w dn. 27 sierpnia 1980 roku (przew. Jerzy Wyskiel) popierający strajkujących na Wybrzeżu a potem strajku okupacyjnego w swoim przedsiębiorstwie. Bardzo aktywnie działał na rzecz tworzenia "Solidarności" na południu Małopolski (N.Sącz, St. Sącz, Limanowa, N.Targ). Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany w ZK Załęże. Po wyjściu na wolność członek tajnej KZ "S" w WPK a potem także rady pracowniczej przedsiębiorstwa. Uczestniczył w organizacji pomocy materialnej dla represjonowanych i ich rodzin. Inwigilowany, przesłuchiwany, szykanowany przez SB.
Piotr Kałamarz (ur. 23.07.1954) - absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Pracował w księgowości w Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców "Społem" w Nowym Sączu. W l. 1976-1980 był członkiem Duszpasterstwa Akademickiego; współpracownikiem SKS w Krakowie, drukarzem i kolporterem ulotek; w 1980 r. współorganizował Klub Inteligencji Katolickiej (KIK) w Nowym Sączu. Od 1980 r. był działaczem "S" w WSS Społem w Nowym Sączu. Po wprowadzeniu stanu wojennego zaangażowany w działalność podziemnych struktur "S" w Nowym Sączu; organizator zbiórek składek związkowych oraz pomocy dla internowanych i ich rodzin; współwydawca, drukarz i autor tekstów w "Wiadomościach Nowosądeckich", udostępniał mieszkanie Zaangażowany w Duszpasterstwie Ludzi Pracy, np. tworząc bibliotekę wydawnictw niezależnych, współorganizator mszy św. za Ojczyznę, m.in. po zabójstwie Zb. Szkarłata). Był wielokrotnie represjonowany. W l. 1989-1991 działacz KO "S" organizator kampanii a także wydawca i redaktor naczelny "Tygodnika Sądeckiego".
Roman Kałyniuk (ur. 25.06.1950 w Stanisławowie - ob. Ukraina) - technik kolejarz. Pracował w ZNTK.. W sierpniu 1980 współorganizator kilkugodzinnych przestojów w pracy w ZNTK w sprawie powołania niezależnych związków zawodowych., działacz "Solidarności", 9-11.01.1981 współorganizator strajku w nowosądeckim Ratuszu, a następnie uczestnik rozmów ze stroną rządową. 13 grudnia 1981 internowany w Załężu. Po wyjściu w marcu ’82 przeniesiony na gorsze stanowisko. Zaangażował się w podziemne struktury "S", aktywnie uczestniczył w działalności w Duszpasterstwie Ludzi Pracy, był. m.in. członkiem grupy pomagającej represjonowanym (wspólnie z ks. Stanisławem Jemioło i in.); kolporterem ulotek i cegiełek, uczestnikiem przeglądów kultury niezależnej, wykładów z zakresu historii i sztuki, wieczorków poetyckich, także w ramach Towarzystwa Polsko-Norweskiego (członek 1983-1991), spotkań z działaczami opozycji. W l. 1989 - 1991 w KO "S", organizator spotkań (przygotowywał kandydatów i pozyskiwał mężów zaufania w komisjach wyborczych). Od 2006 współwłaściciel firmy rodzinnej Wydawnictwo i Drukarnia Nova Sandec. Ciekawostka jest to, że był wiceprezesem Polskiego Związku Hodowców Kanarków i Ptaków Egzotycznych w Nowym Sączu.
Andrzej Kulig (ur. 20.05.1957 r.) . W NSZZ "Solidarność" od września 1981 r. W 1987-1988 działał w strukturach podziemnej komisji nauczycieli. W 1989 r. współzałożyciel i pierwszy przewodniczący Komisji Zakładowej Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" w Nowym Sączu. Aktywny uczestnik kampanii wyborczej kandydatów Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" do Sejmu i Senatu w 1989 r. oraz w wyborach samorządowych w 1990 r. Radny pierwszej kadencji Miasta Nowego Sącza z listy Komitetu Obywatelskiego "Solidarność".
Zbigniew Leśniak (ur. 12.03.1950 r.) . Działacz "Solidarności" w Nowosądeckich Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego. Był kolporterem "Wiadomości Nowosądeckich". aresztowany w II 1982 r., skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 2 lata pozbawienia praw publicznych i podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez opublikowanie w środkach masowego przekazu. Zwolniony z więzienia w IV 1983 r., inwigilowany przez SB. Polski Kajakarz górski, olimpijczyk z Monachium 1972 r., trener.
Piotr Masłowski (ur.25.06.1953) - elektromonter w SZEW w Nowym Sączu. Członek NSZZ "Solidarność" w swoim zakładzie. Kolporter wydawnictw niezależnych, współorganizował pomoc dla internowanych i ich rodzin. Od 1986 r. działacz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy Kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (Kolejowym) w Nowym Sączu. Współorganizator uroczystości odsłonięcia tablicy poświęconej pamięci Józefa Piłsudskiego (w 1988 ) oraz ks. Władysława Gurgacza (w 1989 ). Członek Tymczasowej Komisji Zakładowej w Sądeckich Zakładach Elektrod Węglowych w latach 1988-1989. Współtwórca Komitetów Obywatelskich na terenie Nowego Sącza.
Wojciech Michalcewicz (ur. 27.11.1951) - Obecnie prowadzi antykwariat Galicya. Członek Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy Kościele NSPJ, zaangażowany w kolportaż prasy niezależnej m.in. z Piotrem Kałamarzem i Jerzy Gwiżdżem oraz pomoc represjonowanym i ich rodzinom. Uczestnik Mszy Św. za Ojczyznę. Członek Komitetu Obywatelskiego "Solidarność", zaangażowany w pracę na rzecz wyborów 4 czerwca 1989 r. oraz wyborów samorządowych 1990 r. Przewodniczący Komisji Inicjatyw Gospodarczych Miejskiego Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Nowym Sączu.
Krzysztof Michalik (ur.08.08.1957) - w l. 1978-86 pracownik Sądeckich Zakładów Elektrod Węglowych (SZEW) a później w Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej. We wrześniu 1980 inicjował przechodzenie pracowników SZEW ze Zw.Zaw.Hutnikow do "Solidarności", członek Komitetu Koordynacyjnego przy MKZ w Nowym Sączu, tworzył Biuletyn Informacyjny "S" w przedsiębiorstwie, uczestniczył w proteście w Ratuszu i innych akcjach. Po ogłoszeniu stanu wojennego aresztowany i internowany za próby organizacji strajku w SZEW. Po zwolnieniu z internowania uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy oraz organizator mszy św. za Ojczyznę, bliski współpracownik A. Szkaradka, H. Najducha i G. Sajdaka w ramach MKS Małopolski Południowo-Wschodniej. Zaangażowany także w kolportaż , zbiórki składek i środków na pomoc dla internowanych. Był wiele razy zatrzymywany (np. marzec-lipiec 1984) i represjonowany. Z polecenia podziemnej "Solidarności" wszedł do Rady Pracowniczej SZEW. Członek Komitetu Obywatelskiego "S" w Nowym Sączu, organizator wyborów w gminach Grybów i Kamionka Wielka w 1989 r.. Później także zaangażowany politycznie, wójt, wicestarosta.
Henryk Najduch (ur.04.10.1950) - elektromonter w Nowomagu (Nowosądecka Fabryka Urządzeń Górniczych). W "Solidarności" od września 1980 r., współorganizator strajku okupacyjnego w NFUG Nowomag, aktywnie popierający strajkujących na Wybrzeżu, strajk WPK w Nowym Sączu. Uczestnik "Marszu głodowego" (7 sierpnia 1980 r.); zaangażowany w kolportaż m.in.: "Robotnika", "Gońca Małopolskiego". W końcowych dniach grudnia 1981 organizował akcję zbierania podpisów w sprawie uwolnienia internowanych Andrzeja Szkaradka i Zenona Szajny. Aktywny działacz podziemia m.in. członek MKS w Nowym Sączu (83-89), organizator druku i drukarz (przy ul. Lwowskiej) , kolporter niezależnych wydawnictw. W l. 1982-1989 był współorganizatorem (obok A. Szkaradka i Grzegorza Sajdaka) wielu akcji protestacyjnych, manifestacji. Współorganizator koncertów piosenki niezależnej, m.in. Jacka Kaczmarskiego. Wielokrotnie zatrzymywany, przeszukiwany, m.in. w ramach akcji "Ogniwo" w marcu 1984 r. Aresztowany, ale zwolniony po kilku miesiącach, na mocy amnestii. W lutym 1989 r. wszedł w skład Międzyzakładowego Komitetu Organizacyjnego "S" w Nowym Sączu , członek Komitetu Obywatelskiego "S".
Henryk Opilo (ur.29.11.1952) - od 1973 r. pracownik Państwowego Przedsiębiorstwa Zespół Uzdrowisk Krynicko-Popradzkich (PPZUKP). W NSZZ "Solidarność" od 1980 r., potem przewodniczący Komisji Zakładowej, koordynował działalność "S" w Krynicy i Muszynie; uczestnik m.in. strajku służby zdrowia w Gdańsku w listopadzie 1980 r. Zatrzymany 14 grudnia 1981 r. i internowany w Załężu. Po zwolnieniu, przeniesiony w przedsiębiorstwie na inne stanowisko, a w 1985 r. represyjnie zwolniony z pracy. W latach 1986-89 realizował projekcje filmów dokumentalnych w kościele zdrojowym (m.in."Katyń"). W 1989 roku był przewodniczącym reaktywowanego Komitetu Założycielskiego NSZZ "S" oraz członkiem Prezydium Komitetu Obywatelskiego "S" województwa nowosądeckiego. Poseł na Sejm RP (1991-1993) z listy KPN i z poparciem NSZZ "S". Inicjator wielu działań patriotycznych.
Henryk Pawłowski (ur.21.08.1949) - absolwent Politechniki Krakowskiej oraz Uniwersytetu Szczecińskiego. W l. 1970-2009 pracownik PKP, zatrudniony od stanowisk robotniczych aż po dyrektorskie w zarządzie PKP. Obecnie na emeryturze.
W marcu 1968 r. brał udział w demonstracjach studenckich. W drugiej połowie lat 70. XX w. przesłuchiwany w śledztwie dotyczącym podłożenia materiałów wybuchowych pod trybuną honorową podczas obchodów 1. maja w Nowym Sączu. W "Solidarności" od początku, jako organizator i przewodniczący Komitetu Założycielskiego NSZZ Węzła PKP w Nowym Sączu. Był członkiem Miejskiego Komitetu Koordynacyjnego "S" w Nowym Sączu; aktywnie zaangażowany w l. 1980-1981 w działalność na rzecz tworzenia struktur "S" w województwie nowosądeckim oraz w zakładach kolejowych na terenie całego kraju, uczestnik rozmów i negocjacji z ministrem kolejnictwa. Uczestnik strajku w Ratuszu w Nowym Sączu 1981, rozmów MKZ Małopolska z Komisją Rządową.
Zatrzymany 12 grudnia 1981 r. i internowany w Załężu. W l. 1982-1989 działał w podziemnych strukturach "S": organizator pomocy materialnej dla represjonowanych i ich rodzin, uczestnik spotkań z działaczami opozycji, wykładów z zakresu historii, sztuki i prawa, wieczorków poetyckich, wieczornic, brał udział w akcjach ulotkowych i plakatowania, aktywny uczestnik mszy św. za ojczyznę i Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Represje, przesłuchania, przeszukania, Na przełomie 1988/1989 współinicjator i współorganizator (m.in. z Leszkiem Pajdą) komitetu ds. ponownej rejestracji "S" w strukturach kolejowych. Współorganizator i członek Komitetu Obywatelskiego "S" w Nowym Sączu oraz zaangażowany w przygotowywanie wyborów parlamentarnych jaki i samorządowych.
Ryszard Pawłowski (ur. 15.01.1946) - elektromonter w ZNTK a potem w PKP Wagonownia w Nowym Sączu (1976-1984), zwolniony karnie zostaje pracownikiem Rolniczej Spółdzielni Usługowo-Produkcyjnej w Wojnarowej. Obecnie emeryt. Brat Henryka Pawłowskiego. W czerwcu 1976 r. organizator i uczestnik jednodniowego strajku okupacyjnego w ZNTK po wprowadzeniu przez rząd podwyżek artykułów konsumpcyjnych. W NSZZ "S" od 1980 r.; członek Komitetu Założycielskiego NSZZ "S" w PKP Wagonownia Pozaklasowa Nowy Sącz, uczestnik strajku okupacyjnego w Ratuszu a następnie w "Domu Robotniczym ZNTK". Od 13 grudnia 1981 r. do10 lutego 1982 r. internowany w ZK w Załężu. Od kwietnia 1982 r. ponownie zaangażowany w działalność w "S", kolporter, uczestnik i organizator akcji ulotkowych i plakatowych, oraz malowania na murach haseł opozycyjnych; organizator pomocy dla represjonowanych i ich rodzin; zaangażowany w działalność Duszpasterstwa Ludzi Pracy, współorganizator mszy św. za Ojczyznę. Zatrzymany w marcu 1984 r.; w wyniku rewizji skonfiskowano bogaty zbiór wydawnictw podziemnych. Zwolniony na mocy amnestii 31 lipca 1984 r.; W 1989 r. zaangażowany w przygotowanie kampanii wyborczej KO "S" w Nowym Sączu.
Zofia Pieczkowska (ur.12.12.1943) - inż. Budownictwa lądowego, pracowała w Wojewódzkim Biurze Projektów. Wiele ulic, w ttm Rynek Maślany wybudowano wg. jej projektu. Działaczka podziemnych struktur "Solidarności", zaangażowana w kolportaż prasy podziemnej, członek Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy Kościele NSPJ w Nowym Sączu, współorganizator spotkań samokształceniowych, spotkań z liderami podziemnej 'Solidarności". Organizator pomocy rodzinom represjonowanych, uczestnik Mszy Św. za Ojczyznę. Członek Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" województwa nowosądeckiego. Organizator wyborów 4 czerwca 1989 r., oraz kampanii wyborczej kandydatów Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" do Sejmu i Senatu w 1989 r. Członek Prezydium Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Nowym Sączu, przewodnicząca Komisji Informacji Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Nowym Sączu. 01 kwietnia 1990 r. powołana na Delegata pełnomocnika rządu ds. reformy samorządu terytorialnego. Była radną i wiceprezydentem Nowego Sącza, jedna z inicjatorek zbudowania hospicjum nowosądeckiego.
Jacek Rogowski (ur. 04.08.1942) - pracownik i działacz NSZZ "Solidarność" w Sądeckich Zakładach Elektrod Węglowych w Biegonicach. Po wprowadzeniu stanu wojennego za branie udziału w strajku 14.12.1981 dyscyplinarnie zwolniony z pracy i internowany do marca 1982 r., inwigilowany przez SB. Były wicewojewoda nowosądecki, działacz Klubu Inteligencji Katolickiej, członek Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w 1989 r. w Nowym Sączu.
Władysław Ryba (ur. 23 kwietnia 1929 r.) - pracę rozpoczął jako 16 letni chłopak, potem pracował w wielu zakładach ale od 1959 r. w Spółdzielni Pracy Przemysłu Spożywczego Postęp w Krynicy-Zdroju. Obecnie jest na emeryturze. Już w l. 1976-1980 był kolporterem "Robotnika"; organizatorem akcji zbierania funduszy na pomoc dla represjonowanych. W "Solidarności" od 1980 r., był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego NSZZ przy SPPS "Postęp"; członek MKZ Małopolska. Był uczestnikiem strajku okupacyjnego nowosądeckiego Ratusza. Delegat na zjazd regionalny w Tarnowie oraz na I Krajowy Zjazd Delegatów w Gdańsku w 1981 r.. Po wprowadzeniu stanu wojennego ukrywał się a po ujawnieniu się rozwiązano z nim umowę o pracę. Organizator kolportażu książek oraz czasopism, zaangażowany w akcje ulotkowe oraz w zbieranie informacji na temat represji. Był represjonowany, nie mógł podjąć pracy, próbowano nawet pozbawić go rodzinnego majątku, utrudniano rozpoczęcie działalności gospodarczej. Jeden z organizatorów Duszpasterstwa Ludzi Pracy oraz mszy św. za Ojczyznę. W 1989 roku był przewodniczącym KO "S" w Krynicy-Zdroju oraz organizatorem kampanii parlamentarnej. Miłośnik sportu a szczególnie hokeja, organizował np. turnieje hokejowe "dzikich" drużyn.
Grzegorz Sajdak (ur. 6 maja 1953 r.) pracował jako ślusarz w Sądeckich Zakładach Elektro-Węglowych , potem bez pracy aby wreszcie znaleźć zatrudnienie (od 1986) w Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej w Nowym Sączu (ówczesny prezes spółdzielni, mimo nacisków ze strony SB nie zgodził się na zwolnienie go), a potem rozpoczął własną działalność gospodarczą. Był jednym z organizatorów "Solidarności" w SZEW, wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego a także wiceprzewodniczącym Komitetu Koordynacyjnego "S" w Nowym Sączu, uczestnik strajku w Ratuszu i w Domu Robotniczym ZNTK. Był członkiem Zarządu Regionu Małopolska oraz przewodniczącym Delegatury ZRM w Nowym Sączu. W dn. 13 grudnia 1981 r. zatrzymany, przewieziony do AŚ w Nowym Sączu, a następnie internowany w ZK w Załężu; zwolniony 3 kwietnia 1982 r. Po zwolnieniu zaangażowany w działalność podziemną w Nowym Sączu; na czele MKS Nowy Sącz; kolportaż prasy i ulotek; od 1983 r. członek Rady Pracowniczej w SZEW; wydawca i drukarz m.in. "Wiadomości Nowosądeckich" (współpraca ze Stanisławem Jelińskim i Ryszardem Zagórskim). członek Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Aresztowany od marca do lipca 1984, zwolniony na mocy amnestii. W 1989 r. członek KO "S", był wiceprzewodniczącym komisji wyborczej podczas wyborów parlamentarnych.
Zdzisław Skwarek (ur. 18 marca 1959 r.) - pracownik Zakładu Urządzeń Technicznych "Technoskór" w Chełmku (1977-1982) gdzie wstąpił do "Solidarności", nastepnie Szpitala Uzdrowiskowego w Krynicy a od 1983 r. zatrudniony w PP - ZUKP Krynica. W dn 13 grudnia 1981 r. wraz z Januszem Morawą przedostał się pod siedzibę ZRM w Krakowie, zdobywając informacje o sytuacji po wprowadzeniu stanu wojennego w Krakowie. Uczestnik tajnych spotkań w podziemnych strukturach "S"; zaangażowany w działalność informacyjną, akcje ulotkowe, nocne plakatowanie i malowanie; uczestnik manifestacji w Nowej Hucie (od 1982 r.). Próbował nawet podjąć pracę w Nowej Hucie ale bez powodzenia. Zmuszony do powrotu do Krynicy nawiązał kontakt z działaczami "S" Henrykiem Opilo i Władysławem Rybą, był współorganizatorem podziemnych struktur "S" w Krynicy, akcji pomocy dla represjonowanych i ich rodzin, comiesięcznych mszy św. za Ojczyznę w Krynicy Dolnej oraz w "kościele zdrojowym" w Krynicy, corocznych wyjazdów na Pielgrzymki Ludzi Pracy, współtwórca Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Krynicy. W 1989 roku był członkiem Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "S" w ZUKP oraz współtwórcą i sekretarzem Komitetu Obywatelskiego "S" w Krynicy. Jako przewodniczący Sekcji Krajowej Uzdrowisk Polskich NSZZ "S" aktywnie uczestniczył w pracach nad nową ustawą o lecznictwie uzdrowiskowym i uzdrowiskach.
Leszek Stawiarski (ur. 12.03.1963) - pracownik i działacz NSZZ "Solidarność" w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu. Aresztowany w lutym 1982 r. za kontynuowanie działalności związkowej oraz prowadzenie antyreżimowych akcji ulotkowych, za co zostaje skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Podczas odbywania kary w Zakładzie Karnym w Hrubieszowie brał udział we wszystkich protestach organizowanych przez skazanych za działalność antyreżimową na podstawie dekretu o stanie wojennym, m.in. protestach głodowych. Po zwolnieniu z więzienia w marcu 1983 r. został objęty na wniosek Wojskowego Sądu Garnizonowego w Lublinie nadzorem kuratora społecznego.
Stanisław Szabla (ur. 11.11.1963 r.) - na początku lat ’80 mechanik samochodowy w ZNTK w Nowym Sączu, potem kilka lat bez pracy aby podjąć w 1989 r. własna działalność gospodarcza. W NSZZ "S" od 1981 r. w ZNTK. Po wprowadzeniu stanu wojennego zaangażowany w drukowanie (wraz z Leszkiem Stawiarskim) ulotek i plakatów. Zatrzymany 21 lutego 1982 r. zostaje skazany na 1,5 roku pozbawienia wolności. Osadzony jako jeden z najmłodszych więźniów politycznych (18 lat) w AŚ w Krakowie przy ul. Montelupich; oraz w ZK w Raciborzu, Strzelcach Opolskich i w Kłodzku. Zwolniony przedterminowo z ZK w dn. 22 grudnia 1982 r.. W l. 1983-1985 odbywał służbę wojskową w Marynarce Wojennej w Siemirowicach; podczas służby wywierano na niego naciski i stosowano groźby, m.in. domagając się złożenia zeznań obciążających A. Szkaradka; nakłaniany do wyjazdu z kraju. Po odbyciu służby wojskowej nie mógł podjąć pracy (tzw. wilczy bilet SB). W 1989 r. zaangażowany w kampanię wyborczą KO "S"; odpowiedzialny za przebieg wyborów w gminie Podegrodzie. Zaangażowany także w odbudowę struktur NSZZ RI "S" w Podegrodziu i w Gostwicy.
Henryk Szewczyk (ur. 21.07.1960) - absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego. W l. 1979-1980 uczestnik spotkań SKS w Krakowie; kolporter biuletynów informacyjnych KSS KOR. W 1981 r. uczestniczył w strajkach studenckich na UJ, 17 maja 1981 w Białym Marszu po zamachu na Jana Pawła II. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestnik akcji ulotkowych wśród pracowników krakowskich zakładów pracy (m.in. Telpod). Aż do 1989 roku był działaczem podziemnych struktur "S", organizatorem działalności i kolporterem podziemnych wydawnictw w Małopolsce, książek, ulotek, kalendarzy, tzw. cegiełek, kaset audio (otrzymywanych m.in. od Zygmunta Berdychowskiego). W l. 1982-1985 uczestniczył w licznych demonstracjach ulicznych w Krakowie i Nowej Hucie. Zbierał informacje o represjonowanych. Od 1984 roku był wydawcą, autorem tekstów, drukarzem "Wiadomości Nowosądeckich", drukowanych w krakowskich akademikach i mieszkaniach prywatnych w Krakowie i Nowym Sączu. Aresztowany w marcu 1984, zwolniony na mocy amnestii, zawieszony w prawach studenta. Był wielokrotnie przesłuchiwany, represjonowany. Działał w Stowarzyszeniu Pax, był aktywnym uczestnikiem Duszpasterstwa Ludzi Pracy. W lutym 1989 był współtwórcą Niezależnego Sądeckiego Klubu Myśli Politycznej; zaangażowany w pracy Międzyzakładowego Komitetu Organizacyjnego "S" w Nowym Sączu. Potem bardzo aktywny członek Komitetu Obywatelskiego "S" w Nowym Sączu: Redaktor naczelny miesięcznika "Sądeczanin".
Zbigniew Szkarłat (ur. 5.05.1943 r., zm. 5.02.1986 r., został pochowany na cmentarzu komunalnym w Nowym Sączu.) Był absolwentem II LO im. M. Konopnickiej w Nowym Sączu. Od 1974 r. pracownik Spółdzielni Inwalidów w Nowym Sączu, od 1984 r. na rencie. Był jednym z organizatorów "Solidarności" w Spółdzielni Inwalidów w Nowym Sączu, delegatem na I WZD RM w Tarnowie w lipcu 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował pomoc dla internowanych i uwięzionych. Był wydawcą podziemnych "Wiadomości Nowosądeckich", za co został aresztowany 13 marca 1984 r. i przetrzymywany w AŚ przy ul. Montelupich w Krakowie. W dn. 27 lipca 1984 r. został zwolniony na mocy amnestii. Po wyjściu z więzienia odmówiono mu przyjęcia do pracy dlatego przeszedł na rentę. Zaangażował się w organizację Duszpasterstwa Ludzi Pracy. W dn. 2 lutego 1986 r. w drodze na comiesięczną mszę św. Za ojczyznę w kościele kolejowym w Nowym Sączu, został pobity przez tzw. nieznanych sprawców, w wyniku czego zmarł trzy dni później nie odzyskawszy przytomności. Jego pogrzeb w dn. 11 lutego 1986 r. zgromadził ok. 3 tys. nowosądeczan oraz delegacje "S" z Małopolski, Podkarpacia i z NSZZ RI "S". Jest jedną z ofiar stanu wojennego.
Grażyna Święs (ur. 21.06.1954 r.). W NSZZ "Solidarność" od 1980 r., działaczka struktur podziemnych "Solidarności", zaangażowana w kolportaż prasy niezależnej oraz pomoc więzionym i ich rodzinom. Współzałożyciel Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa (Kolejowym), współorganizator comiesięcznych Mszy Św. za Ojczyznę oraz uroczystości patriotycznych, współzałożyciel biblioteki wydawnictw niezależnych. Uczestnik pielgrzymek ludzi pracy do Częstochowy. W 1988 r. brała udział w akcji tworzenia jawnych struktur zakładowych NSZZ "Solidarność". W 1989 r. była m.in. współzałożycielką Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" w WPHW w Nowym Sączu. Zaangażowana w pracę na rzecz Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" i wyborów 4 czerwca 1989 r. Aktywny uczestnik kampanii wyborczej kandydatów Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" do Sejmu i Senatu w 1989 r. oraz w wyborach samorządowych w 1990 r. Nadal pracuje w delegaturze NSZZ "Solidarność" w Nowym Sączu.
Krzysztof Węglowski Król (ur.01.04.1961) - elektromechanik w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu. W sierpniu 1980 uczestnik kilkugodzinnych przerw w pracy w ZNTK (m.in. postulaty płacowe i utworzenia wolnych związków zawodowych), przystępuje do "Solidarności". Od wprowadzenia stanu wojennego do 1989 roku działał w podziemnych strukturach "S", także kolporter ulotek na terenie ZNTK. W 1982 współzałożyciel, drukarz i kolporter "Wiadomości Nowosądeckich" (z Tadeuszem Piaseckim, Józefem Jareckim, Krzysztofem Witowskim, Zbigniewem Leśniakiem, Mieczysławem Górskim, Kazimierzem Plewą). Zbierał informacje o nastrojach społecznych, represjach, formach aktywności opozycji. Uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy i Mszy za Ojczyznę. W lutym 1982 aresztowany (pobity po zatrzymaniu), skazany przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na 4 lata więzienia, osadzony w ZK w Nowym Sączu i Hrubieszowie, gdzie m.in. uczestniczy w głodówce o przyznanie statusu więźnia politycznego. Warunkowo zwolniony w maju 1983, następnie objęty amnestią. Po wyjściu z więzienia represjonowany w.in. w przedsiębiorstwie, wzywany na przesłuchania, rewizje w domu, sankcje administracyjne wobec rodziny. W maju 1988 uczestnik przestojów w pracy na znak solidarności ze strajkującymi hutnikami.
Tadeusz Zengel (ur.01.08.1942, zm. 01.10.2015 r., pochowany na cm. komunalnym w Nowym Sączu) - pracownik ZNTK. Działacz pierwszej "Solidarności". Był sądzony w marcu 1983 roku przed sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Krakowie w procesie ośmiu działaczy "Solidarności" z ZNTK i Nowosądeckiego Kombinatu Budowlanego. Zostali aresztowani za kontynuowanie działalności podziemnej polegającej na wydawaniu i kolportowaniu konspiracyjnych "Wiadomości Nowosądeckich". Drukarnia "Wiadomości" znajdowała się w jednej z wież bazyliki św. Małgorzaty. Na procesie otrzymał wyrok czterech lat więzienia w zawieszeniu na rok i wysoką grzywnę. Tadeusz Zengel był artystą nieprofesjonalnym, rzeźbiarzem sztuki sakralnej, związany z grupą "Konary", którzy wystawiali swoje prace w Civitas Christiana.
